20080409 Trouw
| Deze tekst of dit mediabestand is op deze website geplaatst met een beroep op het citaatrecht, en heeft tot doel de geschiedenis van de Wikimedia projecten vast te leggen. Zie ook het mediabeleid.
This image or other media file refers to the quotation law (citaatrecht) in The Netherlands and Belgium. This is not the same as fair use, but probably it can be placed under this license in the United States and other countries with a fair use policy. |
Vele waarheden van Wikipedia
Joost van Velzen
Wat is betrouwbaarder, de kennis van de massa of de autoriteit van een kleine groep?
Ongeveer met dat uitgangspunt legde VPRO’s ’Tegenlicht’ maandagavond het oor te luisteren in ’De waarheid in het Wikipedia tijdperk’.
Over de grootheid van Wikipedia kunnen we kort zijn. Deze online volksencyclopedie behoort tot de best bezochte sites van het internet, kent versies in 250 talen en alleen al op de Engelse Wikipedia vinden honderden wijzigingen per seconde plaats.
Er is een markt voor, zullen we maar zeggen.
’Prachtig, want het betekent gratis informatie voor iedereen’, zegt de ware Wikipediaan, die de samenwerkingsgedachte hoog heeft zitten. Wikipedia is heel erg Web 2.0, zoals het online delen van kennis en onzin ook wel wordt genoemd.
De aanhangers van Web 2.0 zien informatie delen als een godsgeschenk. ’Geef de hele wereld internet en de kennisachterstand in ontwikkelingslanden is in een mum van tijd ingehaald’, klinkt het niet zelden. Maar er rommelt ook steeds luidere kritiek.
,,Het is onkunde, egoïsme, slechte smaak en demagogie in één”, zei internetauteur Andrew Keen over de ’Wikiality’. ’Tegenlicht’ begon met een Youtube-fragmentje van Geert Wilders die de Tweede Kamer toespreekt. De beelden gingen vergezeld met de vraag: is de waarheid nu definitief in handen van het volk gekomen?
De makers van de documentaire trokken het onderwerp daarmee wel erg de breedte in, maar ook de diepte: heeft degene die het hardste roept en slechts een deel van de waarheid verkondigt ook gelijk? Wat is de verklaring voor deze trend in de maatschappij, die zich op internet het duidelijkst uit?
,,We willen niet langer toekijken, maar meedoen”, zei een deskundige. Individualisme werd genoemd, maar ook de tegenovergestelde hippie-gedachte van juist ’samen de wereld verbeteren’ zou een rol spelen. Het wemelt in Sillicon Valley immers van de oude mannen met een staartje, die aan de wieg stonden van menige IT-reus.
Een van de twee oprichters van Wikipedia, Jimmy Wales, zou je een moderne hippie kunnen noemen: ,,Niemand bekleedt een positie binnen de kennis van de wereld van waaruit je kunt zeggen: zo is het”, zei hij over zijn vrije encyclopedie. Maar de andere Wiki-pionier, Larry Sanger, trok zich uit het project terug omdat hij het inmiddels anders ziet: ,,Je moet erkennen dat sommige mensen deskundiger zijn.”
Een serieuze encyclopedie moet daarom een poortwachter hebben, vond internet-auteur Keen. Zo’n poortwachter zocht ’Tegenlicht’ ook op. De oud-hoofdredacteur van de prestigieuze Encyclopaedia Britannica vond ’encyclopedietje spelen’ best leuk en aardig, maar dan moest er wel bij verteld worden dat het ’niks meer is dan een spel en dat er geen waarde aan moet worden gehecht’.
Maar de Wiki-fans hechten wel degelijk waarde aan de samen-sterk gedachte. Fouten, zei een digitale activist, worden bovendien binnen twee minuten weer gecorrigeerd. Hij en andere wikifreaks van het eerste uur, denken dat het internet ’dé hoop is op een democratische wereld.’
Een hoop die door Keen resoluut de grond in werd geboord. Hij vertelde dat de staat bezig is zichzelf in te ruilen voor iets anders: ,, We raken steeds meer van elkaar geïsoleerd. Er is steeds minder gemeenschapszin, minder samenwerking. Dit tekent de fragmentering van de massamaatschappij. De staat maakt plaats voor iets nieuws door een toenemende individualisering van de cultuur, van onze identiteit. De waarheid wordt gepersonaliseerd. Web 2.0 is een ramp voor de waarheid.”