20080613 Nieuwe Reporter
| Deze tekst of dit mediabestand is op deze website geplaatst met een beroep op het citaatrecht, en heeft tot doel de geschiedenis van de Wikimedia projecten vast te leggen. Zie ook het mediabeleid.
This image or other media file refers to the quotation law (citaatrecht) in The Netherlands and Belgium. This is not the same as fair use, but probably it can be placed under this license in the United States and other countries with a fair use policy. |
Bron: http://www.denieuwereporter.nl/?p=1704
Nieuws op de Wiki-manier
13 juni, 2008 Nadine Böke
WikiNews is een relatief onbekende sociale nieuwssite. De site trekt veel minder bezoekers dan bijvoorbeeld Digg en er verschijnen (op de Engelstalige versie) gemiddeld slechts tien berichten per dag. Toch is WikiNews in journalistiek opzicht interessant. Het begeeft zich namelijk op het grensvlak van burgerjournalistiek, traditionele journalistiek en 'samenwerkingsjournalistiek' (collaborative journalism). In het juninummer van het wetenschappelijke tijdschrift Journalism Practice analyseert communicatiewetenschapper Shawn McIntosh het reilen en zeilen van de site. Zijn artikel is niet vrij toegankelijk; de url verwijst naar de abstract.
WikiNews is eind 2004 gelanceerd door WikiMedia, de organisatie die is opgericht door Wikipedia-bedenker Jimmy Wales. Het idee achter de site was dat het mogelijk moest zijn om door veel bronnen te combineren en alle gebruikers de mogelijkheid te geven berichten aan te passen tot een soort unbiased, objectieve nieuwsvoorziening te komen. Net als bij Wikipedia de kennis van velen tot een zo goed mogelijke encyclopedie zou moeten lijden. Dit principe is door WikiMedia 'Neutral Point of View' (NPOV) gedoopt.
Wat WikiNews een interessant journalistiek onderzoeksobject maakt, is dat er op de site openlijk en uitgebreid gesproken wordt over de inhoud en vormgeving ervan. Wat is bijvoorbeeld objectieve berichtgeving? Binnen de reguliere journalistiek heerst inmiddels de opvatting dat volledig objectieve berichtgeving niet bestaat. Vaak ligt er alleen al in het gebruik van bepaalde woorden een zekere partijdigheid verborgen. Gebruik je bijvoorbeeld 'Myanmar' of 'Birma'? Discussies onder WikiNews gebruikers, en eventueel de consensus die uit deze discussies naar voren is gekomen, zijn terug te lezen op de talk-pagina’s bij berichten en in het onderdeel Water cooler, het algemene discussieplatform van de site.
Extreme gezichtspunten buitengesloten
Een van de nadelen van NPOV is volgens McIntosh dat dit streven de berichtgeving op WikiNews relatief saai maakt. Het streven naar neutraliteit drukt elke vorm van sensationalisme de kop in. Bovendien leidt het streven naar neutraliteit er vaak juist niet toe dat alle gezichtpunten bij een bepaald onderwerp worden weergegeven, zoals staat omschreven in de doelstelling van de site. In praktijk blijken in het proces van een consensus bereiken onder de gebruikers extreme gezichtpunten buitengesloten te worden, waardoor de berichtgeving vaak een vrij eendimensionaal beeld biedt.
Een ander probleem van NPOV is dat er, zoals het op WikiNews werkt, misbruik gemaakt kan worden van de regels. Gebruikers kunnen berichten in aanmaak bestempelen als discutabel of nomineren om verwijderd te worden. Vervolgens moet er over de plaatsing van zo’n bericht worden gediscussieerd. Door deze discussies kan de plaatsing van een bericht soms dagenlang uitgesteld worden. Waarna de actualiteitswaarde vervalt en ongeacht de uitkomst van de discussie het bericht om deze reden niet geplaatst zal worden. McIntosh beschrijft twee notoire gebruikers van de site, Neutralizer en MrMiscellanious, die op deze manier berichten die wel degelijk goed gedocumenteerd waren maar die hen persoonlijk niet aanstonden, saboteerden.
En ander punt waar vooral in de begindagen van WikiNews veel op de site over werd gediscussieerd is hoe de site zich onderscheidt van andere sites, met name van Wikipedia, en of WikiNews eigenlijk niet overbodig is. Op Wikipedia wordt ten slotte ook nieuws toegevoegd aan onderwerpen uit de encyclopedie en staat er bovendien een overzicht van de laatste nieuwsfeiten op de hoofdpagina. De uitkomst van de discussie was dat op Wikipedia vooral de brede, algemene lijnen van het nieuws verschijnen terwijl op WikiNews gedetailleerder bericht kan worden en bovendien aan berichtgeving van lokaal nieuws kan worden gedaan.
Wikinews kost meer tijd
Volgens McIntosh heeft WikiNews echter wel te lijden onder de manier van nieuwsvoorzienig zoals deze onder meer op de grote broer Wikipedia gebeurt. Op deze site, en op andere sociale nieuwssites, kan vaak worden volstaan met een opmerking van een of enkele zinnen en een verwijzing naar de bron van dit nieuws. Oftewel, het kost weinig tijd om als gebruiker nieuws toe te voegen. Bij WikiNews moet de berichtgeving echter uitvoeriger zijn en bovendien goed gedocumenteerd zijn; een link naar een enkel nieuwsbron volstaat niet. Dit kost de gebruiker dus meer tijd en moeite. Volgens McIntosh heeft blijkbaar slechts een beperkte groep mensen hier zin in.
Een andere reden dat WikiNews (nog) niet aanslaat bij het grote publiek, is volgens McIntosh dat het vanuit het NPOV-standpunt lange tijd verboden is geweest voor gebruikers om hun mening over onderwerpen te geven. Er is veel discussie geweest over of de site bijvoorbeeld editorials, opiniestukken en reviews zou moeten toestaan. Al deze genres zijn verworpen. Ook is het lang niet mogelijk geweest om, zoals op veel andere sociale nieuwssites wel kan, persoonlijke reacties achter te laten bij een bericht. Er kon wel over de inhoud van berichten gediscussieerd worden, maar persoonlijke meningen werden hierbij verwijderd. Sommige administrators van WikiNews meenden dat gebruikers wel degelijk behoefte hebben meningen te lezen en toe te voegen en dat zij om deze reden naar andere sociale nieuwssites uitweken. Uiteindelijk is er begin 2007 een optie 'opinion' toegevoegd als tabblad bij berichten, en is om verwarring te voorkomen het tabblad 'discussion' veranderd in 'collaboration'.
Alle problemen ten spijt gelooft McIntosh wel in het concept van WikiNews. Als er een manier zou worden gevonden om berichten makkelijker en sneller op de site te zetten, en als er oplossingen bedacht zouden worden voor de problemen worden die voortkomen uit de NPOV-gedachte, is WikiNews volgens hem door het democratische karakter een betere aanjager van discussies in de publieke sfeer dan huidige sociale nieuwssites. En zou WikiNews een stuk populairder kunnen worden. Een laatste positieve noot: sinds april 2007 kent WikiNews een stijging van de hoeveelheid eigen nieuws, oftewel berichten die niet afkomstig zijn van andere nieuwsmedia. Inmiddels ligt die hoeveelheid eigen nieuws op ongeveer zes procent.