Gebruiker:RonnieV/Wikimania 2018
Sinds jaar en dag hoor ik af en toe enthousiaste verhalen van mensen uit de gemeenschap die naar een Wikimania zijn geweest. Wat is er nu zo leuk aan om met honderden Wikipedianen (en bewerkers van de vele andere Wiki-projecten) een paar dagen bij elkaar te gaan zitten? Uiteindelijk is er maar een manier om daarachter te komen: zelf een keer erin duiken.
Wikimedia Nederland biedt ieder jaar via haar eigen site, maar ook via de Nederlandse Wikipedia-site mensen de gelegenheid om zich aan te melden voor een beurs. Eerst dacht ik: ik wacht nog een jaartje, volgend jaar is het in Zweden. Toch wat dichterbij, wat beter betaalbaar en, met de aangekondigde waterschaarste in Kaapstad is het eigenlijk van de gekke om daar met een paar honderd man extra een beroep te doen op die watervoorraad. Toch trok het wel en het kwam dit jaar ook mooi uit met mijn vakantieplannen. Ik besloot alsnog een beurs aan te vragen. Enige tijd later kwam het bericht dat mij een beurs was toegekend, voor reis-, congres- en verblijfskosten. Wauw. Even laten inwerken... Leuk, spannend,...
Voorbereidingen
Werk aan de winkel: je moet zelf je hotel, je reis, je congreskaarten regelen. Eerst maar de congreskaarten bekeken: Daar heb je dus een Paypal-account voor nodig. Daarna naar onderdak gekeken. Op de accomodatiepagina werden twee hotels genoemd, op een steenworp afstand van elkaar. Alleen was de een anderhalf keer zo duur als de ander. Je mag erheen met een (forse) bijdrage van anderen, en dan ga je toch netjes met het geld om. Gauw het goedkopere hotel boeken, voordat die kamers weg zijn. O jee, een creditcard nodig. Die dan dus ook maar eerst regelen. Daar gaan dan toch weer wat dagen overheen, maar gelukkig: de kamer kon nog geboekt worden, zij het niet voor alle dagen die ik op het oog had. Op maandag terugvliegen bleek een stuk duurder dan op woensdag, zoveel dat het genoeg was om er twee dagen extra aan vast te plakken. O ja, vliegtickets moesten ook geregeld worden. Dat bleek dat uiteindelijk weer zonder creditcard te kunnen, maar gewoon via iDeal. Rechtstreeks was een stuk duurder dan niet rechtstreeks. Maar wat dan? Via Istanboel? Via Doha? Of toch min of meer de goede kant op, en via Nairobi? Het werd het laatste, en voor de heenweg zelfs nog een stop in Johannesburg.
Ondertussen was er al wat contact met andere Nederlandse congresgangers ontstaan en bleek er ook een internationale Telegram-groep te zijn, waar je dan maar gaat kijken.
Op pad
Zo, alles geregeld, zelfs de oppas voor mijn hond. Tijd om te gaan pakken. O ja, waar Nederlandse Wikipedianen zijn, zijn stroopwafels. Nog even snel voor sluitingstijd naar de lokale supermarkt, waar ze stroopwafels van de lokale stroopwafelbakker in het rek hebben staan. Bijna de hele voorraad maar meegenomen, tenslotte zijn we niet met z'n tienen. Uiteindelijk zaten mijn koffers vol en mochten ze nog net zonder bijbetaling mee. Degene die mijn koffers her en der op een band moest zetten, was vast niet blij met het gewicht. Een nachtelijke, maar slaaparme vlucht naar het vriendelijke Nairobi, met de ontwakende zon weer door naar Jo'burg (mooie kans om de Kilimanjaro uit de lucht te bekijken), waar je toch direct geconfronteerd wordt met een minder stukje Zuid-Afrika: mensen die op je af springen om je te 'helpen' met je koffers, maar ook meteen flink betaald willen worden voor (bijna) niets. Ondertussen wel via Telegram contact met een Spaanse congresganger die ook op dat moment in Jo'burg was. Hij was even de stad ingegaan, maar voelde zich zo onveilig dat hij snel weer naar de luchthaven was gekomen. Samen maar wat gepraat en gegeten, en toen was het tijd voor de laatste vlucht: Kaapstad... Nog even zorgen dat je naar de binnenstad komt, leuk geregel met taxi's, Übers en wat zich nog meer aanbiedt, en opeens rij je aan de verkeerde kant van de weg de zee tegemoet. Enkele mensen naar het ene hotel, ik naar het andere. Inchecken en dan zit de reis erop. Eigenlijk nog maar een wens: een korte douche en onder de dekens.
De volgende ochtend maar eens uit het raam kijken: aan de zijkant nog een mooi stuk Tafelberg en aan de andere kant, wat moeilijker te zien, de Tafelbaai. Vandaag even de tijd om een glimp van Kaapstad op te vangen, voordat het congres begint. Dan heb je niet voor niets dat hele stuk gereisd. Met een City Tour een rit om de stad gemaakt en her en der uitgestapt. Bij mijn eerste kopje thee op een terras een vreemde gewaarwording: waar is de zon? Voor mijn gevoel verwachtte ik de zon voor mij te zien, maar hij zat achter me. Het kwartje viel snel: Zuidelijk halfrond, dus de zon draait via het noorden van oost naar west. En winter, dus korte dagen. Veel nieuwe indrukken rijker was ik weer op tijd bij het vertrekpunt en kon mooi door naar het congreshotel, voor de 'happy hour welcome event'. Mooie gelegenheid om de eerste contacten te leggen en na afloop de stad in om een hapje te gaan eten.
De hackathon
Woensdag
Woensdagmorgen: eindelijk begint de hackathon... Ik had nog niet echt een idee wat me te wachten stond, maar was op tijd in de grote zaal. Na een inleidend verhaal werden in korte tijd tientallen projecten genoemd. Niet te volgen voor een nieuwkomer op dit gebied. Gelukkig was er een inleiding voor nieuwkomers. Daar eerst maar heen. Informatief, maar vooral voor degenen die niets weten van de Wiki-organisatie. En ja, dáár weet ik na tien jaar nu weer wel wat vanaf. Terug naar de grote zaal, waar begeleiders klaar zouden staan/zitten voor ons. Ik vond dat een beetje tegenvallen, maar ben aan de slag gegaan met iets waar ik thuis maar niet lang genoeg voor ging zitten. Hier lukte het wel, en wie sindsdien de bezigheden van mijn botje gevolgd heeft, ziet dat er enig schot komt in de lijsten met weespagina's. Dat is dan toch mooi winst van de aanwezigheid daar. En na deze vorderingen met een groep naar Saint George Cathedral, waar ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Madiba diverse jongerenkoren van over de hele wereld hun opwachting maken.
Hacken, of toch de Tafelberg?
Voor de volgende dag plannen maken: nog een dagje in de hotelzaal zitten, en kijken of ik nog wat leuks kan sleutelen aan mijn scriptje? Kijken of ik anderen kan helpen? O, daar komt opeens een plan voorbij om 'even' de Tafelberg te beklimmen: met de taxi heen en te voet omhoog en omlaag. Wel erg aanlokkelijk... Ik sluit me bij dit groepje aan en we gaan 's morgens bijtijds op pad. Taxi naar een van de vertrekpunten en dan aan de wandel. Soms best een uitdaging, een groep Wikipedianen. De een wil zo snel mogelijk naar de top, om daar nog wat radiozendwerk te doen, de ander heeft oog voor allerlei plantjes en beestjes langs de route. En met de lokale flora en fauna valt daar wat voor te zeggen, er staat genoeg dat je elders niet te zien krijgt. De radioman snelt vooruit, wij gaan in rustiger tempo naar boven. Gelukkig blijkt de oudste van de groep niet de traagste te zijn ;) De top nadert, het uitzicht op de Atlantische Oceaan aan de andere kant is daar. Mooi voor een fotomomentje en dan nog een rondje over het ene tafelblad. Helaas is het zo winderig dat de kabelbaan dicht is, maar daarmee dus ook alle voorzieningen op de top inclusief de toiletten. We genieten nog even van het uitzicht en beginnen dan aan de terugtocht. Via hetzelfde pad een flink stuk naar beneden en dan een ander pad naar het vertrekpunt van de kabelbaan. Inmiddels blijkt die alsnog te zijn gaan werken, dus kunnen wat mensen naar ons zwaaien. Na de tocht maar een fris drankje en dan een taxi terug zoeken. Ik had gehoopt er eerder te zijn en nog wat te kunnen doen, maar zo was het ook een goed bestede dag. En dan nu naar het verzamelpunt, van waar we met bussen naar de welkomstreceptie gebracht worden. Tijd om weer meer mensen tegen te komen. Na afloop nog even de stad in, we zijn nu toch in het toeristische gedeelte, en dan wordt het tijd om weer richting hotel te gaan. Aldaar nog een drankje en dan richting kamer.
Wikimania is daar
Vrijdag
Eindelijk... vrijdag: het begin van de echte Wikimania. Na de welkomstsessie tijd om eens te leren van andere Wikipedia. Als eerste ga ik naar Reintegrating persons with mental illnesses to the community using Wikiquote project, kijken of we hier iets van kunnen opsteken. En ja, de rust van kleine projecten in combinatie met een afgebakende taak biedt mogelijkheden voor deze groep om iets bij te dragen en voor Wikipedia om deze klus gedaan te krijgen. Stapje voor stapje, maar ja, Wikipedia is ook niet in een dag geschreven en zal ook nooit af zijn. Even tijd steken in begeleiden en er gebeuren mooie dingen. Zou onze gemeenschap eraan toe zijn om deze mensen zo te begeleiden en voor hunzelf en voor ons zinvol bezig te zijn? Ik vrees van niet, maar hoop doet leven.
Door naar de volgende bijeenkomst: Building tools to serve diverse users: Community Centered Software Development. Wat betekent het om software te ontwikkelen die door meer dan 80.000 actieve gebruikers in meer dan 800 projecten en in meer dan 280 talen gebruikt wordt. Hoe kan dit nog beter worden, en wat is er zoal bereikt in de laatste tijd.
Het uur vliegt voorbij en voor de lunch pak ik nog The quotation of oral sources in a decolonization context mee. Een uitdaging voor Wikipedia en voor de wereld: enerzijds willen we geschreven bronnen bij allerlei beweringen in onze artikelen, anderzijds willen we de 'sum of all human knowledge' aanbieden. Met name in Afrika, waar geschreven teksten dun bezaaid zijn, is er een grote hoeveelheid 'Indigenous knowledge', inheemse kennis. Zo is er heel veel kennis over de cultuur. Wat bijvoorbeeld te denken van:
- het Afrikaanse huwelijk, dat niet slechts een verbintenis is tussen twee personen, maar waarbij twee clans betrokken zijn?
- kannibalisme?
En hoe kunnen we deze kennis conserveren? Vaak heeft degene die de kennis heeft, die als bron fungeert, niet de mogelijkheid om het zelf vast te leggen. Maar als een ander het opschrijft, komt het auteursrecht bij de schrijver te liggen, niet bij de bron. Daarnaast is haast geboden, omdat de mensen met deze kennis, en zeker in min of meer zuivere vorm inmiddels tot de oudere generatie behoren. De jeugd staat niet overal meer voor open. Ondertussen staan de criteria voor relevantie en neutraliteit niet toe dat er artikelen komen over deze onderwerpen, omdat deze criteria geschreven bronnen voorschrijven. En als er artikelen geschreven zijn, worden deze niet zelden herschreven door personen die denken dat zij over de juiste bronnen beschikken, bronnen die uiteindelijk vaak een eenzijdige (Westerse) kijk op de werkelijkheid presenteren. En ja, met de broneis staan zij sterker dan de mensen met kennis uit het veld. Het gevolg is het verloren gaan van kennis, kennis over een heel stuk geschiedenis. Het feit dat mensen dit willen beschrijven binnen Wikipedia is winst. Er wordt in ieder geval een begin gemaakt met het vastleggen van kennis. Maar ja, de tegenstelling tussen mondelinge en geschreven kennis is hiermee nog niet opgelost.
Tijd voor een hapje. Het kiezen wàt te eten is lastiger dan het eten. Gelukkig zijn de lunchtijden redelijk ruim, van tien tot vier.
De interessant ogende presentatie van Lodewijk Gelauff laat ik even voor wat het is, dat de Nederlandse Wikipedia een grote hoeveelheid regels heeft die overal en nergens te vinden zijn, tegenstrijdigheden bevatten en meer problemen in zich dragen, was mij al duidelijk. Zijn oplossing is mooi, maar ondertussen dreigt er gevaar vanuit Brussel, nieuwe EU-wetgeving over copyright. Uitleg over verschillende artikelen, het tijdspad en een actieplan, het halve uurtje is zo voorbij. Ik besluit nog even te blijven zitten, en hoor daar dat in er Amerika, mede onder invloed van Wikipedia, een eind lijkt te komen aan het steeds maar verlengen van het auteursrecht. Maar wat betekent het auteursrecht voor mensen buiten de westerse wereld, mensen die geen geld kunnen besteden aan iets als cultuur?
Niet helemaal bedoeld loop ik na een verfrissing de sessie over het gebruik van AI binnen. Met vijf parallelle sessies is het soms ook lastig kiezen... Maar ook het onderscheiden van goede en slechte bewerkingen is belangrijk bij het in stand houden van de kwaliteit van de projecten die ons allen zo aan het hart gaan. En er wordt vooruitgang gemaakt op dit terrein, waardoor onze schaarse krachten beter ingezet kunnen worden.
Nu volgt een interessante sessie over het streven naar een gelijke verdeling van de toegang tot kennis en de rol van Wikipedia daarin. Hoe komt Wikipedia verzeilt tussen allerlei gigantische online platforms en weet het zich daar, als vreemde eend in de bijt, te handhaven?
Inmiddels is het zes uur, maar de dag is nog niet voorbij. Tijdens de BLT-bijeenkomst wordt er druk verder gesproken over alle mogelijkheden en uitdagingen van een intercultureel project als Wikipedia. Wat zijn de gevolgen van allerlei keuzes die gemaakt worden voor voor de kansen voor anderen om bij te dragen? Hierna volgt nog een bijeenkomst waarin op pakweg veertig posters kort allerlei projecten worden gepresenteerd. Onder het genot van een uitgebreid en verrassend dessertbuffet en enige drankjes worden ervaringen uitgewisseld, getoetst en ideeën opgedaan. Zelf mag ik nog enkele mensen wijzen op de Techstorm die in oktober in Den Haag georganiseerd wordt. Hierna hou ik de conferentiedag voor gezien. Ik trek me terug in mijn hotelkamer en ga nog 'even' in conclaaf met mijn collega Arbcom-leden. Ook tijdens deze werkreis gaat het gewone wiki-werk door.
Zaterdag
De tweede dag met allerlei sessies.
De aftrap is voor Sean Jacobs, met een verhaal over The Decolonizing Debate: Social Media as Source Archive and Wikipedia. Hij verwees onder meer naar een essay van Grégory Pierrot van 8 juli 2018. Terwijl Franse fascisten zich al jaren zorgen maken over een zwart Frankrijk, komt Pierrot op die dag tot een voor hen frustrerende conclusie: the most French man in the world right now is a black kid called Kylian Mbappé.
Problemen bij het gebruik van internetbronnen en sociale media zijn er helaas vele: hoe ga je om met het archiveren van je bronnen, hoe met links en met verantwoordelijkheid? Zo is een van de uitdagingen het regelmatig wisselen van urls's, wat resulteert in dode links.
De conclusie van Jacobs is dat internet niet alleen veel problemen geeft, maar ook vele voordelen, bijvoorbeeld als bron van opinies. Binnen de Nederlandse Wikipedia ligt daar nog wel een uitdaging, omdat WP:GOO wat regels stelt.
Daarna naar Building an International Knowledge Base for the Performing Arts, om mee te denken over uitdagingen bij het oplossen van de problemen rond het delen van kennis over uitvoerende kunsten. Zo heeft de in 2016 overleden Leroy Ehrenreich bij leven een enorme verzameling opera-opnamen verzameld, waarvan de oudsten dateren uit de zestiger jaren van de twintigste eeuw. Met deze verzameling kan nu weinig gedaan worden, enerzijds omdat de opnamen nog onder allerlei, soms vage, beschermende rechten vallen, anderzijds omdat de informatie nu nog niet ontsloten is. Wikidata wordt ingezet als hulpmiddel, maar om deze verzameling te verrijken liggen er nog heel wat uitdagingen, zoals
- het bereiken van mensen met een intrinsieke motivatie om hiermee aan de slag te gaan
- het voorkomen dat mensen om allerlei redenen afhaken
- het luisteren naar (de behoeften van) ondervertegenwoordigde gemeenschappen.
Zondag
Na de conferentie
De dag na de conferentie is een deel van de Nederlandse aanwezigen naar Robben Eiland gegaan, om daar meer te horen over het leven op het eiland door de eeuwen heen, maar vooral ten tijde van de aanwezigheid aldaar van Nelson Mandela. Een uitgebreide late lunch na afloop was een mooie gelegenheid om elkaar nog meer te spreken en de banden aan te halen. Ook de dagen daarna waren er nog (leuke) dingen om te doen en zo meer over Kaapstad en Zuid-Afrika te weten te komen. Maar de tijd om weer naar huis terug te keren kwam ook voor allen.
En dan. Terug in Nederland begint het gewone leven weer, het leven met vele mensen om je heen die deze ervaringen niet hebben. Maar aan mij en de anderen is het nu om het geleerde toe te passen op Wikipedia en vandaar uit te proberen Wikipedia nog beter te maken, wat voor mij onder meer betekent: fatsoenlijk met elkaar omgaan en openstaan voor de ideeën van anderen. Ik hoop dat ik hierin de komende maanden slaag, met hulp van anderen, en dat ik volgend jaar in Stockholm weer nieuwe inspiratie kan opdoen en kan delen met anderen.