Jaarplan 2024/Bijlage 2

Bijlage: Mogelijke uitwerking activiteitenplan

1. Toekomstbestendigheid: zorg voor mensen en middelen

1.1 Vrijwilligers

• FOKA en scholarships- voortzetting van het Fonds Kleine Activiteiten en scholarshipsprogramma dat open staat voor alle Wikimedianen.
• Werving jongeren - ontwikkelen van activiteiten om jongeren te motiveren actief te worden binnen de Wikimedia-projecten. Dit programma zal worden gebaseerd op een onderzoek (2023) dat inzicht geeft in wensen en verwachtingen van jongeren.
• Trainingen - in dialoog met de gemeenschap een beperkt aantal trainingen organiseren gericht op kennislacunes en nieuwe ontwikkelingen. Ook faciliteren we de deelname van vrijwilligers in trainingen die door andere chapters worden georganiseerd.
• Seizoensbijeenkomsten - we organiseren de traditionele kerstborrel en nieuwjaarsbijeenkomst.  

1.2 Financiële middelen

• Donateurswerving - WMNL heeft de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in donateurswerving, met hulp van externe bureaus. Dit zonder veel succes. In 2023 hebben we basismateriaal laten ontwikkelen om zelf online kleinschalige wervingscampagnes te kunnen opzetten. Hier willen we in 2024 mee experimenteren. We ontwikkelen tenminste twee campagnes om donateurs te werven en te behouden. Het doel is om netto (na aftrek van de campagnekosten) een opbrengst van €10.000 te genereren.
• Project- en programmafinanciering - streven is het realiseren van tenminste €50.000  externe projectfinanciering uit Nederlandse (cultuur)fondsen op jaarbasis. Prioriteit ligt bij het vinden van financiering voor de activiteiten in het Caribisch gebied.

1.3 Lobby

• Voortzetting van de steun aan de Free Knowledge Advocacy Group EU (de Wikimedia-mensen in Brussel) en lobby-activiteiten ontwikkeld in het kader van Wikimedia Europe.

1.4 Bekendheid en draagvlak

• Communicatie wordt op basis van de in 2023 opgestelde Communicatiestrategie geïntegreerd in alle activiteiten van WMNL. Voor 2024 ligt de nadruk vooral op communicatie ter ondersteuning van donateurswerving,  vrijwilligerswerving en  WikiGoesCaribbean,
• In onze externe communicatie gaan we meer nadruk leggen op onze inhoudelijke resultaten, om zo bij relevante stakeholders duidelijker te maken wat de relatie tussen WMNL en Wikipedia is.

• Toekennen van de Verbindingsprijs aan een initiatief dat zich verdienstelijk heeft gemaakt om de verbinding te maken tussen de verschillende initiatieven die er in Nederland bestaan om kennis voor iedereen vrijelijk toegankelijk te maken

2. Veiligheid en inclusie

2.1 Veiligheid: Beleid vriendelijke ruimtes en Universal Code of Conduct (UCoC)

• In Q3 2024 evalueren  we het Beleid Vriendelijk Ruimtes dat in 2023 is ingevoerd, en passen dat zonodig aan
• we bieden trainingen aan vrijwilligers die betrokken zijn bij/geïnteresseerd in het BVR,  of deelname aan externe trainingen te vergoeden
• we blijven zeker nog een jaar de training Effectief Online Samenwerken aanbieden. In overleg met de makers en WMF verkennen we of het programma kan worden overgezet naar WikiLearn.

Activiteiten die bijdragen aan inclusie (deelname van groepen die tot nu toe ondervertegenwoordigd zijn)  zijn verwerkt in hoofdstuk 2.3:  impact. In de praktijk blijkt dat het werven van bewerkers  onder bepaalde groepen en het toevoegen van kennis specifiek gerelateerd/van belang voor die groepen, niet van elkaar te scheiden zijn. Toevoegen van kennis over een onderwerp dat mensen persoonlijk belangrijk vinden is vaak de motivatie voor die mensen om te beginnen met bewerken.

3  Impact: kennis van, voor en door iedereen

Wikimedia Nederland wil bijdragen aan vrije kennis voor en door iedereen - dit is onze interpretatie van knowledge equity. Iedereen moet op de Wikimediaprojecten informatie kunnen vinden die voor hem of haar relevant is, en iedereen moet zich binnen de gemeenschap veilig en welkom voelen om kennis bij te dragen.

Wij ondersteunen partners en de gemeenschap bij activiteiten die zich richten op het signaleren en/ of aanvullen van ontbrekende inhoud om zo binnen de Wikimediaprojecten de diversiteit van onderwerpen vergroten. Wij willen binnen de gemeenschap ondervertegenwoordigde groepen als vrouwen, jongeren en mensen met een migratieachtergrond uitnodigen om actief te gaan bijdragen.

3.1 Vrouwen en LHBTIQ+

In 2023 zagen we een nieuw elan rond de schrijfbijeenkomsten bij onze partners Atria en Ihlia, die nu het voortouw bij de organisatie van de bijeenkomsten van WMNL hebben overgenomen. Er is meer communicatie met de achterban van ATRIA en IHLIA, de bijeenkomsten worden beter bezocht en er wordt actief geschreven.

Daarnaast waren er positieve ervaringen met het ondersteunen en zelfredzaam maken van schrijfgroepen van/over vrouwen, die tot stand komen door ‘particulier initiatief’ (een of meer personen beginnen op eigen initiatief een schrijfgroep in hun eigen netwerk)

Werving van nieuwe bewerkers uit de groepen vrouwen en LHBTIQ+ is in 2024 voor WMNL geen prioriteit. De cijfers tonen aan dat er geen merkbare toename is in het aantal vrouwelijke Wikipedianen; er is nog geen werkbare formule voor het werven van vrouwen. De LHBTIQ gemeenschap is in ieder geval op de Nederlandstalige Wikipedia niet ondervertegenwoordigd. De nadruk zal liggen op het stimuleren van inhoud en het vragen van aandacht voor het thema.

In 2024

• Adviseren we/ werken we samen met Atria en IHLIA bij het organiseren van de reguliere schrijfbijeenkomsten
• Integreren we waar mogelijk gendergap- en LHBTIQ-aspecten in activiteiten als Wiki Loves...., Educatieprogramma, en content- en datadonaties
• Helpen we (groepen van) bewerkers en vrijwilligers die zich willen inzetten rond deze thema’s op weg.
• Organiseren we tenminste één grotere activiteit rond Internationale Vrouwendag en één grotere activiteit rond een belangrijke datum uit de internationale LHBTIQ+- kalender.
• We generen aandacht in de media en op social media rond het thema Gendergap en LHBTIQ in relatie tot de Wikimediaprojecten.

3.2 Nederland en de Wereld

In de collecties van Nederlandse archieven, bibliotheken, musea en onderzoekinstellingen is veel materiaal te vinden dat bijzonder relevant is voor andere delen van de wereld. WMNL wil met het project Nederland en de Wereld de vrije toegang tot dit materiaal vergroten en actieve deelname van instellingen en individuele Wikimedianen, zowel in Nederland als in andere landen, bevorderen. Wij werken hiervoor actief samen met Wikimedia chapters/usergroups in andere delen van de wereld.

In 2024:

• wij zoeken aansluiting bij het initiatief Colonial Collections en de Colonial Collections Datahub van de Nederlandse overheid
• blijven we bemiddelen tussen Nederlandse collecties en de internationale Wikimediagemeenschap

3.3 Wiki goes Caribbean

'Wiki goes Caribbean' wil de informatie over cultuur, geschiedenis en samenleving van de Nederlandse Cariben op de Wikimediaprojecten uitbreiden en verbeteren, en de actieve deelname stimuleren van individuele bewerkers met een Caribische achtergrond, en instellingen  met relevante collecties in Caribisch of Europees Nederland.

WMNL werkt al jaren samen met partners op Aruba en Curaçao, en in mindere mate ook met partners op St Eustatius en Bonaire. Er is belangstelling en enthousiasme, maar om een Wikiprogramma te laten wortelen is meer tijd en geld nodig dan WMNL kan bieden. Daarom is in 2023 begonnen met het benaderen van fondsen door de financiering van activiteiten in Caribisch Nederland, m.n. een Wikimedian in Residence, capacity building en laagdrempelige activiteiten voor individuen en instellingen.

Totdat aanvullende financiering gerealiseerd is, blijven wij een basisprogramma van activiteiten ontwikkelen en ondersteunen:

In 2024:

• We gaan de betrokkenheid van partners bij de organisatie van de reguliere schrijfbijeenkomsten vergroten, zodat er WMNL capaciteit vrijkomt voor andere onderdelen van WGC
• Organiseren we ten minste één grotere activiteit rond KetiKoti
• Voortzetten van de ondersteuning van de gemeenschap achter de Papiamentse Wikipedia
• Onderzoeken we of het mogelijk is om de samenwerking met universiteiten in Caribisch Nederland weer op te pakken
• Ondersteunen we deelname vanuit Caribisch Nederland aan internationale wedstrijden, zoals WikiLovesMonuments of WikiLovesFolklore
• Partners in Caribisch en Europees Nederland stimuleren om relevante content- en datadonaties te doen.
• We generen aandacht in de media en op social media rond het thema WikiGoesCaribbean
• We gaan onze kennis over belangrijke doelgroepen verdiepen zodat we op een effectieve en respectvolle manier kunnen communiceren

3.4 Suriname

WMNL biedt incidenteel ondersteuning aan activiteiten  in Suriname, maar heeft in 2024 niet de mogelijkheid om een breder programma te ontwikkelen.

• Ondersteunen van initiatieven van lokale instellingen en bewerkers om vanuit Suriname bij te dragen aan internationale wedstrijden, zoals WikiLovesMonuments of WikiLovesFolklore

3.5 Samenwerking met partners

We streven ernaar samenwerkingspartners zoveel mogelijk zelfredzaam maken zodat ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun wiki-prgramma’s en niet afhankelijk zijn van WMNL. Ook gaan we meer vrijwilligers aanmoedigen en ondersteunen om actief te worden in het geven van trainingen of begeleiden van b.v. contentdonaties. Activiteiten die hieraan bijdragen zijn beschreven in het onderdeel Vaardigheden en Leiderschap. Bij het ontwikkelen van nieuwe partnerships zullen we ons vooral richten op instellingen met collecties op terreinen die binnen de Wikimediaprojecten ondervertegenwoordigd zijn. Dit is omschreven in het onderdeel Impact.

Educatiesector

WMNL werkt al jaren incidenteel samen met universiteiten en universiteitsbibliotheken. Wij zien dit als een middel om ambities op het gebied van nieuwe inhoud te realiseren, en niet als doel op zich.  Streven is ook hier om de zelfredzaamheid van de universiteiten te vergroten.

In 2024

• Kennisplatform uitbreiden met informatie specifiek relevant voor universiteiten.
• Brochure educatie actualiseren, vooral met informatie over de mogelijkheden om Wikimediaprojecten op te nemen in stageprogramma’s
• Uitbreiden van de mogelijkheden om Engelstalige training, c.q. trainingen gericht op bijdragen aan de Engelstalige Wikipedia te vergroten

Kennis- en erfgoedinstellingen

GLAM-instellingen

Wij zetten onze samenwerking met Nederlandse musea, archieven en bibliotheken voort. Primair doel van de samenwerking is het stimuleren van content- en datadonaties door instellingen.

Mediakunst op Wikipedia (extern gefinancierd project)

Het platform voor mediakunst LIMA zet zich in om mediakunst via Wikimediaprojecten beter toegankelijk te maken. Wikimedia Nederland adviseert de projectleiders, heeft een coördinerende rol tussen de projectgroep en de Wikimediabeweging en heeft zitting in de klankbordgroep. Het project loopt in 2024 af.

Contentdonaties

Een van de kerntaken van WMNL is om contentdonaties naar Wikmedia Commons, Wikidata, WikiSource of Wikiwoordenboek te stimuleren en te ondersteunen. De nadruk ligt daarbij op materiaal dat ontbreekt of ondervertegenwoordigd is. WMNL functioneert hier als de liaison tussen de instellingen, de Wikimediaprojecten en de Wikimediagemeenschap.

In 2024

• GLAM partners stimuleren om content te doneren door thema’s voor te dragen en lacunes aan te kaarten
• GLAM partners waar nodig in contact brengen met ervaren vrijwilligers of medewerkers van andere affiliates om technische problemen op te lossen
• Contentdonaties van partners voor het voetlicht brengen via social media en via internationale Wikimedia-kanalen.

3.6 Schrijfweken en Wikicompetities

Internationale wikicompetities en schrijfweken zijn laagdrempelige en aantrekkelijke opties om ervaren én nieuwe bewerkers aan te zetten om inhoudelijk bij te dragen.  

In 2024:

• Wij reserveren capaciteit en geld om in ieder geval één keer vanuit Nederland bij te dragen aan een internationale wikicompetitie. Criteria op basis waarvan een keuze voor een bepaalde competitie gemaakt wordt zijn:
  • belangstelling bij vrijwilligers om een actieve rol te spelen in de organisatie van de competitie
  • mate waarin thema aansluit bij inhoudelijke prioriteiten van WMNL als gender gap, LGBTI, Nederland en de wereld
  • timing in relatie tot andere activiteiten in het jaarplan.
• We stimuleren deelname vanuit Caribisch Nederland en Suriname (zie 4.3.3 en 4.3.4)

4. Kennis en ontmoeten: coördineren tussen verschillende belanghebbenden

4.1 Wiki Coördinatorenoverleg  

WMNL organiseert 3 keer per jaar een Wiki Coördinatorenoverleg. Dit overleg is voor medewerkers van GLAM-instellingen die samenwerken met de Wikimediaprojecten.

4.2 Kennisplatform

Met steun van NDE heeft WMNL een kennisplatform ontwikkeld dat onder meer handleidingen, presentaties, instructiefilmpjes bevat. Doel is om medewerkers van GLAM- en educatieinstellingen in staat te stellen op eigen kracht hun weg te vinden binnen de Wikimediaprojecten. Het platform zal regelmatig worden geupdate en onder de aandacht gebracht.

4.3 Bijeenkomsten

Streven is om per jaar in ieder geval één grote bijeenkomst (meerdaags/eendaags, 50/100 deelnemers) zoals Wikicon, Techstorm, of een internationale bijeenkomst te organiseren voor Wikimedianen, partners en belangstellenden.  

In 2024:

• Uit discussie na de ALV bleek dat vooral de Wikicon door de leden van WMNL hoog wordt gewaardeerd. Het plan is om in mei 2024 de WikiconNL 2024 te organiseren
• Daarnaast ondersteunen we desgewenst de vrijwilligers om in het najaar een Hackathon te organiseren, mogelijk in samenwerking met WMDE.

4.3.1 GLAM-Wiki Summer School (Afhankelijk van externe financiering)

Gebruik van Wikimediaprojecten (vooral Wikimedia Commons en Wikidata) in de culturele sector is populair. We merken echter dat in de culturele sector de kennis over dit onderwerp niet of slechts beperkt aanwezig is. Er is actieve training nodig waarbij trainees aan het werk gaan, begeleid worden, en de Wikimedia Community actief leren kennen. We willen daarom een praktijkgerichte Summer School bieden.

Advies gevraagd

Dit mooie idee staat al een paar jaar in het jaarplan maar tot nu toe is het niet gelukt om te beginnen met stap 1:  fondsenwerving.  Er zijn een aantal alternatieven denkbaar:

• Ervaring opdoen met een kleinere variant: een mini-summerschool gefocust op uploaden van content via Open Refine voor stagiaires, vrijwilligers, medewerkers

• Een caribische summerschool (voor medewerkers van instellingen op de Antillen) integreren in de financieringsaanvragen voor Wiki Goes Caribbean

• Het volledige summerschool idee samen met WMSE oppakken in Europees verband?

4.4 Deel je data - (afhankelijk van externe financiering)

Deel je Data is een serie masterclasses voor medewerkers van kennisinstellingen over alle aspecten van het samenwerken met de Wikimediaprojecten, met een afsluitende sessie waar concreet met collecties en data wordt gewerkt. .Deze training is in 2022 en 2023 met succes gegeven rond de thema’s koloniaal erfgoed, oorlogsverleden en Romeinse Limes

In 2024 willen we weer externe financiering realiseren voor een Deel je Data sessie.

5. Investeren in de ontwikkeling van vaardigheden en leiderschap

5.1 Introductiecursus Wikimedia

Een eendaagse Introductie in de Wikimediaprojecten en Wikimediabeweging georganiseerd voor aspirant bestuursleden en vrijwilligers.

5.2 Train-trainers programma

Er is een chronisch tekort aan vrijwilligers die het leuk vinden om beginnerstrainingen Wikipedia, Commons en/of Wikidata te geven. In 2023 zijn we begonnen met het ontwikkelen van basistrainingmateriaal.

In 2024

• willen we actief nieuwe trainers gaan werven en hen een opleiding bieden. Wij werken hierbij samen met WMUK, die al enkele jaren een dergelijke training geven. Het streven is om uiteindelijk 5 nieuwe actieve organiserende of trainende vrijwilligers te hebben.

6. Zorgen voor gelijkwaardigheid in besluitvorming

6.1 Internationale zaken

De bijdrage van WMNL aan internationale activiteiten wordt in 2023 gecontinueerd. We concentreren ons daarbij op bijdragen aan ‘good governance’ en participatie in internationale activiteiten.

• Good governance:   we nemen deel aan en zijn mede-organisator van de vergaderingen van de chapter directeuren en de chapter voorzitters. Regulier overleg met WMF.
• Participatie in internationale activiteiten zoals de Wikimedia Summit, Wikimania, Internationale Hackathon en GLAM-conferenties.
• SWAN - Strategisch overleg tussen Wikimedia organisaties
• Wikimedia Europe: in 2022 was Wikimedia Nederland een van de oprichters van Wikimedia Europe. Hierin zijn onder andere de bestaande Europese lobby-activiteiten in opgegaan. In 2023 zullen we samen met de andere leden van Wikimedia Europa nadere invulling geven aan de samenwerkings en activiteiten.