Strategie/Strategie-teksten maart 2012

Inleiding

Achtergrond

Wikimedia Nederland (WMNL) is in 2006 opgericht, met als doelstelling "het bevorderen van het verzamelen en ontsluiten van vrije en/of vrij toegankelijke informatie in enigerlei vorm, daarbij in het bijzonder gebruikmakend van - maar niet beperkt tot - internet, om deze informatie vast te leggen". Vanaf 2009 hebben groei, professionalisering en strategie van Wikimedia Nederland hoog op de agenda gestaan: de vereniging zag een groot potentieel in Nederland voor projecten om haar doelstellingen te bevorderen, maar het was duidelijk dat de vereniging een flinke slag zou moeten maken om dat potentieel te kunnen realiseren. Ook vanuit de in de VS gevestigde Wikimedia Foundation - de stichting die onder meer de servers en de software beheert waarop Wikipedia en de andere Wikimedia-projecten draaien - kwam een steeds grotere focus op een heldere strategie, onder meer resulterend in een internationaal strategieproces voor de Wikimedia Foundation ([1]).

Strategieproces

Wikimedia Nederland is vanaf 2010 haar eigen strategieproces ingegaan, met als eerste mijlpaal een tweedaagse strategiebijeenkomst met het toenmalige bestuur en circa 10 andere betrokken verenigingsleden. Het bestuur heeft de uitkomsten van die bijeenkomst gebruikt als input voor twee verdere bijeenkomsten. Een bijeenkomst in september 2011 was vooral gericht op de korte termijn, om uitgaande van de eerdere uitkomsten in ieder geval een coherent jaarplan te ontwikkelen voor 2012. In februari 2012 is nogmaals een bijeenkomst geweest, nu wat kleiner van opzet, waarin de uitkomsten van februari 2011 en de ervaringen van zowel de meeting in september 2011 als de concrete activiteiten in 2011 zijn meegenomen. Die bijeenkomst heeft geresulteerd in het huidige strategiedocument, dat een richtsnoer wil zijn voor de periode 2012-2015, met een vooruitblik op de langere termijn.

Schillenmodel

Dit strategisch document is sterk gestoeld op een analyse van de verschillende stakeholders (belanghebbenden) van Wikimedia Nederland en hun relatie met Wikimedia Nederland en onderling. Al deze belanghebbenden zijn mensen of groeperingen die de missie van de Wikimedia-beweging zowel in Nederland als internationaal mogelijk maken.

Enkele groepen van belanghebbenden zijn goed samen te vatten in een soort 'schillenmodel', zoals hiernaast afgebeeld. Hoe verder 'naar binnen', hoe groter de betrokkenheid bij de Wikimedia-beweging. Dit impliceert overigens beslist geen hiërarchie: de binnenste schillen zouden nooit kunnen bestaan zonder de buitenste. Beweging tussen de schillen is mogelijk. De vereniging wil met name mensen 'naar binnen' laten bewegen, dus bijvoorbeeld het publiek betrekken bij de vereniging door donateur of lid te worden en bestaande leden mobiliseren om vrijwilligersactiviteiten te ontplooien.

De grenzen tussen de schillen zijn niet scherp, maar diffuus: er zijn bijvoorbeeld leden die zich voldoende betrokken voelen om lid te worden en te blijven, maar die niet de ambitie hebben om zich diepgaand met het bestuur en beleid van de vereniging bezig te houden, of concreet vrijwilligersactiviteiten te ontplooien. Die leden zitten daarmee eigenlijk ergens tussen 'donateur' en 'lid' in. Ook is er geen 'vaste route naar binnen'. Zo zijn er ook voorbeelden van uit de Wikipedia-gemeenschap afkomstige vrijwilligers die bij (mede) door de vereniging georganiseerde activiteiten betrokken zijn zonder lid te zijn.

Verder staan ook 'de gemeenschap' en de (gemeenschappen van) partnerinstellingen in het diagram. Hoewel die buiten de directe invloedssfeer van de vereniging vallen, wil Wikimedia Nederland ook hier, waar mogelijk, mensen 'naar binnen' laten bewegen. Dat kan bijvoorbeeld door het ondersteunen van de gemeenschap en projecten van de gemeenschap, of door publieksprojecten in samenwerking met de gemeenschap, waarmee het algemene publiek laagdrempelig kan kennismaken met het bijdragen aan de Wikimedia-websites. Ook actieve Wikipedia-bijdragers zijn vrijwilligers die de vereniging wil ondersteunen: het schillendiagram is niet gecentreerd op de vereniging maar op de beweging als geheel.

Visie en missie

De visie van de vereniging is die van de gehele Wikimedia-beweging:

Stel je een wereld voor waarin iedereen vrijelijk gebruik kan maken van het geheel van alle menselijke kennis.

Deze visie is de basis voor de missie van de vereniging:

Wikimedia Nederland is onderdeel van een wereldwijde beweging en zorgt in Nederland voor een omgeving waar vrijwilligers en organisaties samenwerken om wereldwijd vrije kennis bijeen te brengen en te verspreiden. Het succes van de Wikimedia-projecten ligt bij de vrijwilligers die daar door hun bewerkingen aan bijdragen. Wikimedia Nederland brengt een omgeving tot stand waar vrijwilligers samen kunnen werken om de visie "wereldwijd vrije kennis bijeen te brengen en te verspreiden" te realiseren, op andere manieren dan door direct de Wikimedia-projecten te bewerken.

Middellange termijn (2012-2015)

Algemeen publiek

Wikimedia Nederland wil dat nog meer mensen zelf actief worden. Publieksevenementen die een beroep doen op de actieve deelname van geïnteresseerden, zoals Wiki Loves Monuments, zijn hiervoor in het verleden al zeer geschikt gebleken. Deze activiteiten bieden een goede 'niet-traditionele' weg naar de Wikimediaprojecten, het concept vrije kennis en de Wikimedia-beweging in zijn geheel.

Het algemeen publiek ziet vaker en vaker dat achter de online encyclopedie 'Wikipedia' een goededoelenorganisatie staat met naam 'Wikimedia Nederland'. Dat kan bijvoorbeeld wanneer in een krantenartikel over Wikipedia ook Wikimedia Nederland staat vermeld, waar dat relevant is.

In de jaren 2012-2015 maakt de vereniging het makkelijker om meer over het principe van vrije kennis te weten te komen en geeft bekendheid aan het principe, waardoor het voor individuen of groepen zelf eenvoudiger toe te passen is. Daarmee richt de vereniging zich in eerste instantie op mensen met een affiniteit voor Wikimedia-onderwerpen zoals vrije kennis.

Donateurs

De vereniging zal zich inzetten om te voldoen aan de eisen van een geschikt keurmerk voor goede doelen, omdat dit een dergelijk kenmerk belangrijk blijkt voor donateurs. De grotere keurmerken brengen vertrouwdheid onder het brede publiek, waardoor ook Wikimedia Nederland een hogere betrouwbaarheidsgraad krijgt. In 2012 wordt onderzocht welk keurmerk het meest in aanmerking komt en aan welke eisen de vereniging in de volgende jaren zal moeten voldoen.

Variatie in inkomstenbronnen

Ruime financiële middelen en een verscheidenheid van inkomstenbronnen maken de vereniging zelfstandiger. Eigen financiële reserve is soms zelfs nodig als medefinanciering bij projecten waar anderen aan bijdragen. Het is principieel ongewenst dat de vereniging afhankelijk is van slechts één of enkele geldschieters. Zelfs als deze zich behoorlijk opstellen, ontstaat er toch het beeld dat de vereniging niet in volledige vrijheid haar koers kan bepalen. Ook onze stabiliteit is gediend door een verscheidenheid aan inkomsten. Dat maakt verder de kans kleiner dat ooit opeens een groot deel van de inkomsten wegvalt.

ANBI-status

Sinds het boekjaar 2010 heeft Wikimedia Nederland de status van ANBI. Door deze status en de belastingaftrekbaarheid van giften wordt het voor donateurs interessanter om grotere schenkingen te doen, bijvoorbeeld bij een nalatenschap. De vereniging zal huidige en nieuwe donateurs hierover adequaat voorlichten.

Behoud van bestaande donateurs en leden

Wikimedia Nederland zal zich ervoor inzetten om bestaande donateurs en leden te houden: naast dat zij zorgen voor een financiële impuls, zijn donateurs en de leden ook ambassadeurs van Wikimedia Nederland en zelfs potentiële nieuwe actieve vrijwilligers van de vereniging.

De komende jaren zal er gewerkt worden aan het ontwikkelen en in stand houden van een relatie met de huidige donateurs en leden. De vereniging wil donateurs bewegen tot herhaald doneren door heldere informatie aan te bieden over resultaten en activiteiten, door een duidelijke voorlichting over de verschillende donatiemogelijkheden en door in het algemeen een positieve indruk te geven van de vereniging en haar doel. Zij wil de leden stimuleren actief betrokken te blijven bij de vereniging. Het is belangrijk om de donateurs en de leden te laten weten dat de vereniging hen op waarde schat. Daarom worden ze nadrukkelijk bedankt voor hun bijdrage (bijvoorbeeld in de vorm van een kleine, symbolische tegenprestatie) en zal er door middel van stelselmatig onderzoek inzicht komen in de verhoudingen tussen Wikimedia Nederland en haar donateurs en leden.

Jaarlijkse fundraiser Wikimedia Foundation

Een belangrijk voordeel van het in eigen beheer hebben van de fondsenwerving via de WMF-websites is direct contact met de donateurs. Dat maakt het mogelijk om bijvoorbeeld donateurs herhaalde giften te laten doen en ze direct te informeren over activiteiten en bestedingen. Anderzijds vereist het bijvoorbeeld wel aanzienlijke investeringen (in tijd en geld) in de infrastructuur. Wikimedia Nederland zal analyseren wat de voor- en nadelen zijn van betalingsverwerking door Wikimedia Nederland. Als blijkt dat de voordelen groter zijn dan de nadelen, zal zij zich inzetten om de jaarlijkse fundraiser van de Wikimedia Foundation opnieuw in eigen beheer te krijgen.

Vrijwilligers

Wikimedia Nederland drijft op vrijwilligers afkomstig uit gemeenschap en leden. Vrijwilligers kunnen zowel online als offline rekenen op de ondersteuning van Wikimedia Nederland bij allerhande activiteiten: Bij het creëren van content, de contacten met (potentiële) partnerorganisaties en het op andere manieren bevorderen van vrije kennis.

Wikimedia Nederland wil de instroom van vrijwilligers vergroten, onder andere door de betrokkenheid van belanghebbenden verder te vergroten. De vereniging hecht waarde aan een laagdrempelige en uitnodigende vereniging, waarin de vrijwilligersgemeenschap zich betrokken voelt bij de activiteiten en de leden zich betrokken voelen bij het besturen van de vereniging. De vrijwilligers voelen zich gewaardeerd om hun betrokkenheid en voelen zich niet geremd om initiatief te tonen.

Wikimedia Nederland wil vrijwilligers mobiliseren door te communiceren in korte en informele lijnen en een laagdrempelige en veelzijdige werkomgeving aan te bieden. Door het vergroten van de betrokkenheid van de gemeenschap en de leden bij de activiteiten van de vereniging en de webites van de Wikimedia-beweging, maakt de vereniging het mogelijk dat de vrijwilligers zich kunnen inzetten op de manier die past bij hun persoon en bij het veld waarin zij zich het meest op hun gemak voelen.

De vereniging werkt hieraan door aansluiting te zoeken op individuele competenties, voorkeuren en wensen. Vraaggericht en individueel wordt een breed scala van mogelijkheden en faciliteiten aangeboden waardoor de vrijwilligers effectief kunnen samenwerken. Dit gebeurt mede door het bieden van een sociale infrastructuur waarbinnen de vrijwilligers zich kunnen ontplooien en kunnen samenwerken om tot resultaten te komen en door kennis, trainingen en opleidingen aan te bieden zodat vrijwilligers zich persoonlijk kunnen ontwikkelen.

De vereniging zal op regelmatige basis bij vrijwilligers nagaan welke soort en vorm van ondersteuning zij wensen. Deze wensen vormen de basis van de praktische invulling van activiteiten.

Internationaal

De vereniging volgt nauwlettend de belangrijkste discussies op internationaal niveau.

In de komende jaren zal de aandacht onder andere liggen bij een mogelijk intensievere samenwerking met andere landelijke Wikimedia-verenigingen: Een duurzame samenwerking is gewenst en de vereniging onderzoekt welke institutionele vorm daar het best bij past.

De vereniging moet flexibel zijn om te kunnen inspelen op fundamentele internationale veranderingen, bijvoorbeeld in de relatie tussen verenigingen en Wikimedia Foundation. Daarbij hoort ook dat de vereniging zelf oplet of problemen ontstaan en deze zo mogelijk zelf oplost. Hoofdverantwoordelijk voor deze ingewikkelde taak, die het volgen van veel informatiebronnen opeist, is de kern van de organisatie, met bestuur en werknemers.

De vereniging informeert de andere organisaties over haar activiteiten. Het doel is om binnen de periode van de middellange termijn nog één innovatieve activiteit te hebben die, zoals bijvoorbeeld Wiki Loves Monuments, internationaal wordt georganiseerd.

Samenwerking met organisaties en instellingen

Wikimedia Nederland en de zowel nationaal als internationaal opererende kennisinstellingen kunnen elkaar aanvullen op gedeelde doelstellingen en samen betere resultaten bereiken dan zij individueel zouden kunnen. Door samen te werken ontstaat een maatschappelijke meerwaarde die de doelstellingen van zowel de Wikimedia-beweging als deze instellingen weerspiegelt.

Door duurzame samenwerkingsverbanden aan te gaan zal de vereniging ook in de toekomst bijvoorbeeld het erfgoeddomein stimuleren om kennis vrij te geven en vrije kennis te produceren. Hierbij gaat de vereniging de dialoog aan met erfgoedinstellingen door gezamenlijke activiteiten te ontplooien, statistieken over de resultaten van deze activiteiten te verzamelen en presenteren, de verrijking van culturele data als gevolg van de activiteiten terug te koppelen naar de instellingen en de samenwerking met erfgoedinstellingen regelmatig te evalueren. Hiermee kan de meerwaarde van het vrijgeven van informatie weer worden onderbouwd in toekomstige contacten.

Wikimedia Nederland wil de geïnteresseerden uit haar vrijwilligersgemeenschap in contact brengen met de kennisinstellingen en hun achterban.

Wikimedia Nederland wil de samenwerkingsverbanden verbeteren en hun aantal vergroten. Daarom is het belangrijk om partners trainingen te bieden en middelen te geven in de vorm van handleidingen, kant-en-klare modellen en infrastructuur. Daarnaast zoekt de vereniging naar technische aansluitmogelijkheden van de systemen van de Wikimedia-beweging op de systemen van de diverse partners. Zo wordt de schaalbaarheid van samenwerkingsverbanden geborgd.

Door haar stem te laten gelden op relevante fora presenteert de vereniging zich als nuttige partner en een mogelijke stakeholder bij instellingen met aansluitende doelstellingen.

Vooral de interesse bij vrijwilligers is leidend bij de prioriteitstelling van activiteiten, maar daarnaast wordt er gekeken naar de interesse bij de buitenwereld.

Kern van de organisatie

Wikimedia Nederland stelt zich ten doel om zich de komende jaren te ontwikkelen tot een professionele organisatie, waarvan de ziel en zaligheid ligt in haar oorsprong: het ondersteunen van vrijwilligers. Het hart van deze organisatie bestaat uit de beroepskrachten en het bestuur. Een sterk punt van de Wikimedia-beweging is de flexibiliteit en spontaniteit, die door de professionalisering niet belemmerd worden.

Werven personeel

In 2012 gaat een directeur de professionele organisatie van de vereniging verder vormgeven, met ondersteuning van het bestuur. Werkzaamheden zijn het profileren van de vereniging, externe communicatie (zowel nationaal als internationaal), bevorderen van de transparantie van de organisatie, het aannemen, evalueren en aansturen van medewerkers en het voeren van de algemene administratie. Daarnaast geeft de directeur advies aan het verenigingsbestuur op het gebied van onder andere strategie, financieel beheer en activiteiten en ondersteunt hij/zij de activiteiten voor leden.

In de volgende jaren streeft de vereniging naar een verdere uitbreiding van het aantal beroepskrachten. Doel is een evenwichtige organisatie met beroepsmatige ondersteuning van onder andere

communicatie
uitvoering van projecten van vrijwilligers (al of niet met andere organisaties)
fondsenwerving

De verhouding tussen en werkwijze van beroepskrachten, bestuur en andere vrijwilligers wordt in duidelijke afspraken en standaarden vastgelegd.

Vergroten bestuurlijke slagkracht

Wikimedia Nederland heeft te maken met twee stakeholders die direct invloed kunnen uitoefenen op haar beleid: de leden, die rechtstreeks het bestuur kiezen en via de algemene vergadering ook mede het beleid kunnen bepalen, en de Wikimedia Foundation, die haar merken ter beschikking stelt en direct of indirect een groot deel van de financiering van Wikimedia Nederland verzorgt. Met beide partijen heeft Wikimedia Nederland afspraken gemaakt op het gebied van koers, beleid en rapportage, en ook in de komende jaren zullen afspraken worden gemaakt. Een belangrijk voorbeeld zijn de werkplannen en begrotingen voor ieder jaar, die in 2012 door zowel de ledenvergadering als de WMF zijn goedgekeurd, maar ook te verwachten richtlijnen op het gebied van rapportage en verantwoording van de zijde van de WMF. Wikimedia Nederland zal zich inspannen om deze afspraken waar te maken. De obstakels die we daarbij nu tegenkomen, zoals een gebrek aan beschikbare tijd van vrijwilligers en een mogelijk gebrek aan kennis en vaardigheden op het gebied van beheer en rapportage, willen we de komende jaren verminderen.

Het aantrekken van nieuwe bestuursleden is daarom zowel een getalsmatige als kwalitatieve taak. Het is belangrijk dat het wervingsproces zijn open karakter behoudt, maar dat geschikte kandidaten tijdig in beeld gebracht worden en deze in de werkzaamheden van de vereniging te betrekken.

Het is belangrijk dat een bestuur als geheel ook de kwaliteiten heeft om zijn wettelijke en andere verplichtingen na te komen én de verdere koers van de vereniging uit te zetten en te realiseren. Daarom gaat het bestuur als groep na welke competenties meer en minder aanwezig zijn en werkt er planmatig aan om manco's aan te vullen met opleidingen en trainingen.

Effectieve transparantie

Voor de betrokkenheid van vrijwilligers is het belangrijk dat zij goed op de hoogte worden gehouden. Nu krijgt dat vooral vorm door veel informatie op de wiki te zetten. Feitelijk sluit dat vaak niet aan bij de informatiebehoefte van vrijwilligers: het vraagt (steeds meer) moeite om de benodigde informatie op tijd in een bruikbare vorm te vinden. Om dit te bevorderen, worden er communicatie richtlijnen uitgezet binnen een communicatieplan en om de samenwerking verder te stroomlijnen worden de processen binnen de organisatie de komende jaren helder beschreven.

Onderzoeken en enquêtes

Om dit strategisch plan effectief uit te kunnen voeren, is het nodig om ten eerste waar nodig te onderzoeken wat er moet gebeuren om de gewenste situatie te bereiken (bijvoorbeeld door vrijwilligers concreet te vragen waar zij behoefte aan hebben, of een enquête over donateurs over hun wensen met betrekking tot besteding van hun donaties) en ten tweede te onderzoeken wat de vooruitgang is op de in dit plan genoemde punten. Niet voor alle doelgroepen is een enquête het beste middel: vooral waar het kleinere groepen betreft, is een individuele aanpak vaak beter. Waar een enquête wel een geschikt middel is, zal de vereniging een jaarlijkse enquête-cyclus opzetten om de strategische doelen meetbaar te maken en zo te kunnen monitoren.

Algemeen publiek: Enquêtes, conform jaarplan 2012
Donateurs: Enquêtes, conform jaarplan 2012
Gemeenschap: Enquêtes, conform jaarplan 2012
Vrijwilligers: Individuele aanpak; persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)
Leden en deelnemers activiteiten: Enquêtes, conform jaarplan 2012
Internationaal: Voorstel tot wederzijdse audits
Instellingen/organisaties: Geen plannen op middellange termijn
Kern: Individuele aanpak met POP, wellicht Team-ontwikkelingsplan voor bestuur/medewerkers

Lange termijn (2015-)

Algemeen publiek

Wikimedia Nederland licht het publiek voor over het concept van vrije kennis, over de structuur en werkwijze van de Wikimedia-projecten en de Wikimedia-beweging. Zij stimuleert mensen en organisaties om zelf vrije licenties toe te passen op inhoud die zij creëren en beheren, onder meer door hen te stimuleren zelf aan de Wikimedia-projecten bij te dragen.

Zij draagt uit, met de Wikimedia-projecten als voorbeeld, dat vrije kennis en vrije licenties succesvol kunnen worden toegepast en een waardevolle aanvulling voor de samenleving zijn.

Door het realiseren hiervan zal Wikimedia Nederland ook door het algemene publiek worden herkend als ondersteuner van de Wikimedia-projecten en als betrouwbaar en waardevol goed doel.

Donateurs

Na het realiseren van het plan voor 2012 willen we dit niveau van transparantie van financiële verslaglegging in stand houden. De eisen die voortvloeien uit de ANBI-status en de afspraken met de WMF leven we na.

De ingezette lijn tot behoud en ontwikkeling van donateurs worden doorgezet: de manier van benaderen van donateurs kan gezien worden als een soort protocol waarin de vereniging informatie verstrekt en/of beschikbaar maakt. Voorts wordt ook het periodiek onderzoek naar de tevredenheid van de donateurs herhaald

Vrijwilligers

De vereniging brengt bij de vrijwilligers de individuele competenties, voorkeuren en wensen in kaart. Vraaggericht en individueel wordt een breed scala van mogelijkheden en faciliteiten aangeboden waardoor de vrijwilligers effectief kunnen samenwerken. Dit gebeurt mede door het bieden van een sociale infrastructuur waarbinnen de vrijwilligers zich kunnen ontplooien en kunnen samenwerken om tot resultaten te komen en door relevante kennis, trainingen en opleidingen aan te bieden zodat vrijwilligers zich persoonlijk kunnen ontwikkelen.

De vereniging zal op regelmatige basis bij vrijwilligers nagaan welke soort en vorm van ondersteuning zij wensen.

Internationaal

Wikimedia Nederland is onderdeel uit van een wereldwijde beweging. Door de ontwikkelingen die de vereniging de afgelopen jaren heeft doorgemaakt en de wijze waarop zij zich inzet op internationaal niveau, wordt zij gezien als volwaardig partner binnen deze wereldwijde beweging.

Wikimedia Nederland werkt niet alleen voor een eigen positie binnen de Wikimedia-beweging. Ze steunt ook andere verenigingen omdat het goed voor iedereen is als er een groot aantal goed georganiseerde verenigingen is waarmee ze kan samenwerken.

Samenwerking met organisaties en instellingen

Wikimedia Nederland zal zich ook op de lange termijn in blijven zetten voor de samenwerkingen met de kennisinstellingen en zal blijven kijken naar de aanvullingen die onderling gedaan kunnen worden, om zo de samenwerkingsbanden te verstevigen en uit te breiden.

Om optimaal gebruik te maken van de kansen die zich in Nederland voordoen is het nodig om met een bredere blik te kijken naar het type instellingen waarmee samenwerking mogelijk is. Naast erfgoedinstellingen zouden ook samenwerkingsverbanden met (hoger) onderwijs en de diverse overheidsinstellingen mogelijk kunnen zijn.

Door periodiek te toetsen of de ontwikkelde middelen op het gebied van training en infrastructuur nog voldoen, blijft de informatie up-to-date. De een constante en evenwichtige aanwezigheid op de relevante fora, is Wikimedia Nederland uitgegroeid tot een relevante en directe stakeholder.

De vereniging zal actief in het oog blijven houden wat er gebeurt op het gebied van wetgeving en beleid met betrekking tot auteursrechten en vrije kennis, voorzover dat mogelijk invloed heeft op haar doelstellingen. Waar nodig zal zij als belangengroep deel nemen in de politieke discussie hierover, zonder de focus op de kernactiviteiten te verliezen. De vereniging stelt hierbij als terugkerend doel om Wikipedia als een succesvol voorbeeld van vrije kennis onder de aandacht te brengen van beleidsmakers.

Kern van de organisatie

Op de lange termijn zal Wikimedia Nederland zich hebben verder hebben ontwikkeld als een professionele organisatie, waarvan de hoofdactiviteit zich nog steeds ligt in het ondersteunen van vrijwilligers. Het hart van deze organisatie bestaat uit de beroepskrachten en het bestuur.

Door de duidelijke communicatielijnen en standaarden is het een soepel werkende organisatie, waarbinnen flexibiliteit en spontaniteit voorop blijven staan.

Onderzoeken en enquêtes

Een jaarlijkse enquête-cyclus is ingevoerd, en er is ervaring met meer individuele vormen van onderzoek (en begeleiding).

Algemeen publiek: Enquêtes, eventueel focusgroepen
Donateurs: Enquêtes
Gemeenschap: Enquêtes
Vrijwilligers: Individuele aanpak; persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)
Leden en deelnemers activiteiten: Enquêtes
Internationaal: Wederzijdse audits
Instellingen/organisaties: Wellicht enquêtes wanneer de groep voldoende groot is voor zinvolle statistiek
Kern: Individuele aanpak met POP, wellicht Team-ontwikkelingsplan voor bestuur/medewerkers