Verslagen Wikimania 2024/JosDamen

WIKIMANIA 2024 Katowice: kwaliteit, problemen en samenwerking

Tijdens Wikimania 2024 in het Poolse Katowice (7-10 augustus) bezocht ik een stuk of 15 korte bijeenkomsten. Die sessies waren zeer gevarieerd, maar ik onderscheid voor het gemak even drie thema’s: kwaliteitsverbetering, Wiki-problemen en samenwerking.

Kwaliteitsverbetering

Als je de grootste internetencyclopedie maakt, hoort daar natuurlijk bij dat er oog is voor kwaliteit - ook van de bronnen en de referenties. In drie sessies zag ik dat terugkomen. Een van de leukste sessies was die van Jake Orlowitz en User:Cyberpower678: 10 Years and 20 Million Links Fixed. Dit was een verslag van 10 jaar drukke arbeid om dode links uit Wikipedia te voorzien van een archieflink via mijn favoriete website the Internet Archive. Heerlijk enthousiast legde Cyberpower678 het principe en de werkwijze uit. Het resultaat: meer dan 20 miljoen herstelde links op Wikipedia, zodat de bronnen van Wikipedia toegankelijk blijven. De bijeenkomst was zeer druk bezocht, en er waren onder meer vragen over vals-positief herstel, en of ook de bronnen in Wikimedia Commons op deze manier aangepakt konden worden.

Een tweede sessie over dit onderwerp was een bijeenkomst over Wikimedia Commons: Commons categorieën vs. structured data. Daarover was zowel een lunchsessie als een sessie over hoe je met gestructureerde gegevens afbeeldingen kan ontdekken.

Over de verbetering van de kwaliteit van Wikipedia, met name op het gebied van inhoud over Afrika, sprak Asaf Bartov in zijn bijdrage the Big Funnel (de grote trechter). Bartov, die zijn sporen verdiende als vrijwilliger en nu al jaren bij de Wikimedia Foundation werkt, stelt een nieuwe strategie voor met name vrijwilligers uit Afrika voor. Die vrijwilligers zijn hard nodig, want Afrika-informatie is slecht vertegenwoordigd op Wiki (met slechts 2000 actieve Wikipedians uit heel (sub-Sahara) Afrika – minder dan voor de Nederlandstalige Wikipedia). Maar Bartov stelt dat de aanpak tot nu toe niet goed was. Die aanpak was en is gericht op het financieren van goedbedoelde projecten, maar zonder een goede basis en zonder relevant geïnstrueerde medewerkers. Hij bedacht samen met Dumisani Ndubane een andere aanpak: een groot aantal WIkipedians-in-spe benaderen en daarvan met een kleine selectie veelbelovende mensen verder gaan. Een typisch Amerikaanse aanpak, maar interessant genoeg om te zien waar dit toe leidt.

Problemen

Doronina over de gekloonde Russische Wiki

Auteursrecht is altijd een probleem op Wikipedia. Dat speelt bij artikelen die (vriendelijk gezegd) sterk leunen op bestaande websites of boeken, maar ook bij afbeeldingen. Een vrijwilliger van de Hebreeuwse Wikipedia, Hana Yariv, sprak over bewust uitgelokte auteursrechtovertredingen door fotografen die een verdienmodel zoeken.

Een tweede sessie over dit onderwerp was van Victoria Doronina (Manchester Metropolitan University) die uitlegde hoe de voormalige voorzitter van Wikimedia Rusland, Vladimir Medeyko met zijn companen sinds 2023 bouwt aan een Poetin-vriendelijke variant van de Russischtalige Wikipedia: RuWiki. Deze internetencyclopedie is in feite een kopie van de Russische Wikipedia, maar dan met een nogal eenzijdige visie op de oorlog in Oekraïne, op homorechten, op de misdaden in Katyn, op Navalny en op de geschiedenis van Rusland. Voor mij was deze sessie extra interessant, omdat ik ooit drie nachten een hotelkamer deelde met Medeyko. De Poetin-vriendelijke variant van de Russishe Wikipedia kon gemaakt worden omdat de licentie van Wiki (vrij delen van informatie!) dat toestaat, maar is natuurlijk zorgwekkend.

Samenwerking

De grootste pijler onder Wikipedia is onze onderlinge samenwerking. Niet verwonderlijk dus, dat ik een aantal bijeenkomsten bezocht waar dit onderwerp aan de orde kwam.

(1) Twee sessies over Wiki en hoger onderwijs, zoals Opening the Academia en een verslag van een onderzoek onder Wikiprojecten in hoger onderwijs.
(2) Een bijeenkomst van Afrikaanse Wikipedians, Africa Baraza, waarin diverse initiatieven in Afrika naar voren gebracht werden.
(3) Een bijeenkomst met bibliothecarissen die zich met Wikipedia bezighouden. Een Zwitserse collega vertelde hier over een interessante koppeling van het Ex Libris-bibliotheeksysteem met Wikidata.

(4) Een Wikimania zonder Andrew Lih bestaat niet. Dit jaar in Katowice was de altijd actieve Lih maar liefst bij zes sessies betrokken, onder meer twee over Kunstmatige Intelligentie (AI). Lih schreef jaren geleden een prachtboek over Wikipedia (The Wikipedia Revolution (2009), en het is altijd een genot om hem te horen vertellen over nieuwe ontwikkelingen.

Jos Damen