De Wet Hergebruik Overheidsinformatie (WHO)

In 2015 is de Wet Hergebruik Overheidsinformatie van kracht geworden. De aanloop daartoe dateert van middenjaren negentig, toen er een Europese wet van kracht is geworden over het hergebruik van overheidsinformatie.

De WHO geeft burgers het recht om te verzoeken om al openbaar gemaakte informatie van de overheid (zoals de w:Basisregistraties Adressen en Gebouwen) te mogen hergebruiken voor andere doeleinden (waaronder commerciële doelen).

De Nederlandse WHO is gebaseerd op deze Europese wet en regelt de toepassing daarvan. In 2016 is een aanvulling op de WHO gekomen.

De WHO valt onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Informatie over de WHO

Het Ministerie heeft uitstekend informatiemateriaal over de inhoud en de toepassing van de WHO op de site www.overheidsinformatie.nl staan. Hieronder de koppelingen naar de meest relevante teksten. Met name de “Handleiding+Wet+hergebruik+van+overheidsinformatie” geeft in tamelijk kort bestek een goed inzicht in de wet, inclusief stroomschema.

Deze handleiding vind je hier
De tekst van de wet

Ga je zoeken op Internet, vergeet dan het artikel over de Wet Hergebruik Overheidsinformatie op Wikipedia niet. Er is weinig informatie beschikbaar over de toepassing en de vooral de handhaving van de WHO.

De praktijk

Er zijn tientallen instanties/ instellingen die conform de strekking van de WHO actief meewerken aan het hergebruik van overheidsinformatie. Er zijn er ook die dat niet van harte doen en informatie weigeren te verstrekken. De redenen zijn voornamelijk onbekendheid met de WHO (sinds 2015 !) en het gevoel dat de instelling de eigenaar van de info is en dat anderen daar geen gebruik van mogen maken. Dat is niet conform de WHO, die juist het omgekeerde regelt.

Er is geen actieve handhaving op de WHO, hetgeen betekent dat je in het uiterste geval naar de rechter moet om het nakomen van de WHO af te dwingen.

Wat te doen bij een onterechte afwijzing van het verzoek

Wikimedia Nederland wil de Wikipedianen ondersteunen die tegen een onterecht afgewezen verzoek om overheidsinformatie op basis van de WHO oplopen . Dat werkt het best als wij (Wikipediaan en Wikimedia) samen optrekken en de volgende werkwijze hanteren :

Je schrijft eerst zelf een verzoek aan de instantie. Daarbij kun je gebruik maken van een voorbeeldbrief op de volgende locatie [...];
Bij afwijzing van het verzoek kunnen we na overleg een nieuw verzoek sturen vanuit Wikimedia Nederland;
Als die pogingen niet helpen kunnen we eventueel naar de rechter stappen. Wikimedia doet dat niet graag want we willen niet het imago hebben van een vechtclub.

Voorbeelden

Positief

Ronduit positief zijn de samenwerkingen met (lijst is niet uitputtend) :

Het Flipje- & Streekmuseum Tiel, Museum het Valkhof, Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, the National Liberation Museum, het Wikicollege Gelderland.
Het Gemeentearchief Ede, het Erfgoedcentrum Rozet;
Erfgoed Leiden en Omstreken, de Artis bibliotheek, de Koninklijke Bibliotheek, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie
De Universiteit van Utrecht, de ITV Hogeschool, Van Goghmuseum en Prinsenhof, Zeeuwse Ankers, Provincie Noord-Brabant

Negatief

Een instelling is van mening dat van bepaalde foto’s het auteursrecht bij de fotograaf ligt, terwijl de inkoopvoorwaarden van de overheid aangeven dat het auteursrecht aan de overheidsinstellingen toekomt;
Een instellingen is van mening dat als haar personeel in eigen tijd dan wel in diensttijd foto’s, films of andere illustraties maakt, dit materiaal niet onder de Who valt want het is volgens de instelling door hun mdedewerkers in de rol van “particulieren” gemaakt. Echter van foto’s, films etc gemaakt door personeel van bijvoorbeeld Staatsbosbeheer of Rijkswaterstaat valt het auteursrecht automatisch toe aan de overheid.
Van materiaal waarvan het auteursrecht niet formeel is vastgesteld wordt het auteursrecht geclaimed of gewijzigd als wij, de schrijvers van Wikipedia, om het materiaal vragen met een beroep op de Who. Echter als het type auteursrecht eenmaal is vastgesteld dan geldt dat voor altijd en heeft een wijziging geen juridische grondslag;
Een instelling vindt dat zij niet onder de Who valt ondanks het feit dat een archief van de provincie is. De discussie hierover met onze schrijvers loopt al van september 2015 en heeft nog geen resultaat opgeleverd.

Meldpunt

Heb je hulp nodig ? Stuur dan een mail naar <mailadres>