Wikikerstborrelcon/AVG op Wikimedia-projecten & de aansprakelijkheid van vrijwilligers
Presentatie en vragen over de AVG op Wikimedia-projecten en de aansprakelijkheid van vrijwilligers
door: Arnoud Engelfriet en Jacob Rogers
Inhoud presentatie
Er is een terugkerende discussie in de NL-Wikimediagemeenschap over wat wel of niet wettelijk en ethisch toegestaan is met betrekking tot de publicatie van informatie over levende personen op Wikimediaprojecten. WMNL heeft dit eerder dit jaar verkend door een aantal experts te vragen hun mening te geven.
Er leven nu ook vragen over de aansprakelijkheid: wie is er aansprakelijk als er op een Wikimediaproject informatie wordt gepubliceerd die niet voldoet aan de wettelijke normen.
Dit kan betrekking hebben op de wetgeving rond dataprivacy (AVG), maar ook op bredere juridische kwesties (auteursrecht, haatzaaien, terrorisme, smaad...). Ligt de aansprakelijkheid bij WMF, bij een individuele bewerker of misschien zelfs bij de Wikimedianen die de bevoegdheid hebben om inhoud te verwijderen, zoals admins?
En: welke wet is van toepassing? De Amerikaanse wet, aangezien de Wikimediaplatforms gehost worden en eigendom zijn van een Amerikaanse non-profitorganisatie? Of de wet van het land waar de redacteur die inhoud toevoegt verblijft?
Hoe kunnen redacteuren op een legale en veilige manier bijdragen? En tot wie kunnen ze zich wenden als er een probleem is?
Arnoud Engelfriet, Nederlands expert op het gebied van internetrecht, en Jacob Rogers, senior legal manager bij WMF, delen hun inzicht.
Wikimedianen kunnen onderwerpen voorstellen die ze bijzonder belangrijk vinden - of specifieke vragen waarop ze graag antwoord willen . Voel je vrij om ze hieronder op te sommen.
(Houd er rekening mee dat Jacob Rogers geen direct juridisch advies kan geven aan chapters of individuele vrijwilligers vanwege zijn ethische verplichtingen als advocaat voor WMF)
English
There is a recurring discussion in the NL Wikimedia community about what is, or is not, legally and ethically allowed concerning the publication of information on living persons on Wikimedia projects. WMNL explored this earlier this year by asking a number of experts to give their opinion. Related to this, questions concerning liability are now being raised: who is liable when information is published on a Wikimedia project that does not comply with legal standards.
This can relate to legislation concerning data-privacy (GDPR / AVG), but also to wider legal issues (copyright, hate speech, terrorism, libel...). Does liability rest with WMF, with an individual editor or perhaps even with those Wikimedians who have the authority to remove content, such as admins? And: which law applies? US law, as the Wikimedia platforms are hosted and owned by a US non profit? Or the law of the country where the editor who adds content resides? How can editors contribute legally and safely? And who can they turn to if there is a problem?
Arnoud Engelfriet, Dutch expert on internet law, and Jacob Rogers, senior legal manager at WMF, will provide some insight.
Wikimedians can suggest topics of particular interest or specific questions to be addressed. Feel free to list them below. (Please be aware that Jacob Rogers cannot provide direct legal advice to chapters or individual volunteers due to his ethical obligations as a lawyer for WMF)
Vragen
Er is de gelegenheid om vragen in te dienen voor deze sessie, zodat de presentators weten wat er leeft.
- Lees vooraf op deze pagina na of je vraag misschien al werd behandeld in de schriftelijke vraag- en antwoordsessie.
Toch nog een aanvullende vraag? Stel hem dan hieronder!
- De Nederlandstalige Wikipedia heeft (evenals diverse andere wiki's) een Arbitragecommissie (AC), die conflicten en problemen rond gebruikers behandelt. De AC bestaat uit maximaal 7 vrijwillige leden die door de gemeenschap gekozen worden voor een bepaalde termijn. Bij aanstelling zijn er geen formele afspraken of formulieren die ondertekend worden. Er is geen bestuur of statuut. Wel is er een door de gemeenschap opgesteld reglement dat overigens geen bepalingen omtrent persoonsgegevens bevat. De AC maakt gebruik van diverse besloten communicatiekanalen, waaronder een maillijst, een interne Wiki, en IRC. De AC ontvangt regelmatig persoonsgegevens, het gaat dan vooral om namen en contactgegevens, maar incidenteel komt het ook voor dat personen iets vertellen over hun lichamelijke of geestelijke gesteldheid. Terzijde: buitenom de AC komt dit ook voor op de besloten maillijst voor moderatoren. Nu de vragen: Is de AC vanuit het oogpunt van de AVG een verwerkingsverantwoordelijke, en moet zij dus aan de AVG voldoen, of aan andere internationale privacywetgeving? Zo ja, zijn de individuele leden van de AC persoonlijk verantwoordelijk/aansprakelijk voor de manier waarop persoonsgegevens verwerkt worden binnen de AC? Zo nee, is er een andere organisatie (bijvoorbeeld de Wikimedia Foundation) die in dezen verwerkingsverantwoordelijke is, en hoe zou die organisatie in dat geval moeten toezien op verwerkingen van persoonsgegevens binnen de AC? Aanleiding tot deze vraag is deze discussie. Op persoonlijke titel, Josq (overleg) 10 dec 2020 22:03 (CET)
- In hoeverre ben je als individuele gebruiker aansprakelijk voor bewerkingen van anderen? Bijvoorbeeld als je een spelfout verbetert in een artikel met smadelijke of AVG-schendende inhoud? Of als je niet-smadelijke en niet AVG-schendende inhoud toevoegt? Is het verstandig elk artikel dat je bewerkt eerst helemaal te lezen? (Denk daarbij ook aan tools zoals voor het oplossen van links naar doorverwijspagina's die niet de volledige artikeltekst weergeven bij bewerkingen.) Zanaq (overleg) 11 dec 2020 10:38 (CET)
- In hoeverre is het wenselijk dat de internationale gebruikersgemeenschap lokale wetten meeweegt in het opstellen van richtlijnen en uitvoeren van moderatoracties? Is dat niet de verantwoordelijkheid van de WMF en individuele gebruikers? Waarom zou iemand in Suriname zich (op wikipedia) aan de Belgische wet moeten houden? Of zou iemand in Suriname zich aan de Belgische wet moeten houden bij het schrijven over Belgische onderwerpen, aan de Nederlandse wet voor Nederlandse onderwerpen, (en aan de Chinese wet voor Chinese onderwerpen)? Zanaq (overleg) 11 dec 2020 10:38 (CET)
- Kan een moderator (of gebruiker) ook aansprakelijk zijn voor het nalaten van acties? Zoals het niet-verwijderen van een artikel dat illegaal zou zijn, maar een eventuele verwijdering aan een eventuele andere moderator overlaten. (Dus niet het expliciet behouden van het artikel, wat het uitvoeren van een actie is.) Zanaq (overleg) 11 dec 2020 10:38 (CET)
- Soms wordt er redactioneel besloten een persoonlijk gegeven als 'niet relevant' uit een artikel weg te halen, terwijl dat feit echter wel breed bekend/verifieerbaar is. Zouden juridisch gezien de (openbare) paginaversies met dergelijke informatie in de bewerkingsgeschiedenis verborgen moeten worden? Welke afweging zou daarbij gemaakt moeten worden? Encycloon (overleg) 11 dec 2020 16:04 (CET)
Antwoorden (samenvatting)
De vragen in deze sessie zijn, zoals afgesproken, niet op video opgenomen. Er werden antwoorden gegeven die wel erg interessant zouden zijn, dus hieronder zijn de antwoorden van Engelfriet en Rogers samengevat. Mochten er nog vervolgvragen zijn, dan kan er eventueel een vervolg aan deze bijeenkomst worden gegeven.
Versies verbergen
(Rogers)
Vaak is het voldoende om bij klachten over privacyschending, de versies te verbergen. Wel is het begrijpelijk dat als een gegeven al jaren in de tekst staat, er heel erg veel versies verborgen moeten worden, en de moderator een afweging maakt.
Versies verbergen vanwege copyrightschendingen is vanuit juridisch standpunt niet nodig, tenzij de eigenaar van de originele tekst hier zelf om verzoekt.
Is een moderator ook aansprakelijk als zij/hij zaken niet verbergt of verwijdert?
(Rogers)
Over het algemeen niet. De projecten zijn zo opgezet dat geen enkele functionaris een bepaalde taak hoeft te doen, omdat ze het misschien druk hebben of niet geïnteresseerd zijn in bepaald werk en dat zal ze niet in de problemen brengen. Het is mogelijk dat op sommige plaatsen (bijvoorbeeld in Frankrijk) een admin die iets herstelt wat is verwijderd, aansprakelijk kan worden gesteld voor het opnieuw publiceren ervan, dus als een belangrijke tekst is verwijderd, is het de moeite waard om het te herzien voor de inhoud en niet alleen voor het beleid.
In hoeverre ben je als individuele gebruiker aansprakelijk voor bewerkingen van anderen?
(Rogers/Engelfriet)
Je bent over het algemeen alleen aansprakelijk voor je eigen originele werk, maar volgens het bovenstaande kan het herstellen van inhoud die door iemand anders is geschreven en later is verwijderd, worden beschouwd als een herpublicatie van die inhoud en de herstellende gebruiker aansprakelijk stellen.
In hoeverre is het wenselijk dat de internationale gebruikersgemeenschap lokale wetten meeweegt in het opstellen van richtlijnen en uitvoeren van moderatoracties?
(Rogers/Engelfriet)
Gebruikers moeten rekening houden met de wet van de plaats waar ze wonen. Zij moeten ook rekening houden met het recht van de plaats waar het voorwerp van het artikel woont, in het bijzonder in BLP-zaken. Het is vaak beleefd en goed voor Wikipedia om wereldwijd te voldoen aan de verwachtingen van de mensen waarover geschreven wordt, zodat Wikipedia geen significante populaties beledigt. Dat gezegd hebbende, is het mogelijk en soms wenselijk om over artikelonderwerpen breder te schrijven dan toegestaan is waar het onderwerp leeft (Rogers licht nog toe via mail: ik heb dit niet gebruikt in het gesprek, maar het schrijven over Chinese politici is een voorbeeld van waar een redacteur buiten China misschien vrijer is om iets te schrijven dan mensen die zich in China bevinden).
Op welke manier is de AVG van toepassing op zaken als de besloten Arbcom-wiki?
(Engelfriet)
Het is niet ondenkbaar dat juridisch gezien de ArbCom gezien kan worden als een informele vereniging, een vorm van rechtspersoonlijkheid. In dat geval zou de ArbCom verwerkingsverantwoordelijkheid kunnen hebben onder de AVG.
Juridische gevolgen voor gebruikers
(Rogers)
Rogers vertelt dat de WMF een fonds heeft voor juridische ondersteuning van vrijwilligers, de Defense of contributors, om individuele gebruikers bij te kunnen staan die een aanklacht krijgen. Sebastiaan van Open Nederland vraagt of GLAMs hier ook aanspraak op zouden kunnen maken als zij in de problemen komen met uploads of bijdragen op de Wikimedia projecten. Jacob bevestigt: hij ziet zeker mogelijkheden om ook partners hiermee te ondersteunen.