Wikimedia Nederland wint kort geding Sijthoff

Uit Wikimedia
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

This page in English

PERSBERICHT : Wikimedia Nederland wint kort geding Sijthoff

Utrecht, 10 december 2008

De Vereniging Wikimedia Nederland en de gelijknamige stichting hebben een kort geding gewonnen dat tegen hen was aangespannen door ondernemer Bob Sijthoff. Deze had bezwaren bij zijn artikel op de Nederlandstalige Wikipedia en eiste daarom opgave van de persoonsgegevens van één van de auteurs van zijn artikel, verwijdering van zijn artikel en afsluiting van het adres www.wikipedia.nl. Wikimedia Nederland had als standpunt dat zij niet de correcte gedaagde was, aangezien de juridische verantwoordelijk voor de encyclopedie Wikipedia niet bij hen ligt, maar bij de Wikimedia Foundation in de Verenigde Staten. De rechter volgde die redenatie en stelde Wikimedia Nederland in het gelijk. Voor Wikimedia trad de advocaat Mr. Hendrik Struik op van CMS Derks Star Busmann in Utrecht, bijgestaan door zijn kantoorgenoot Mr. Menno Briët.

Elly Waterman, voorzitter van de vereniging vertelt naar aanleiding van de uitspraak: “Er zijn duidelijke procedures op Wikipedia voor het behandelen van klachten over artikelen. Mensen kunnen de vrijwilligers e-mailen en in uiterste gevallen een procedure opstarten tegen de Foundation, die de juridische verantwoordelijkheid draagt. We vinden het jammer dat de heer Sijthoff niet van deze procedures gebruik heeft gemaakt, maar dat hij via de rechter geprobeerd heeft zijn doel te bereiken.”.

De voorzieningenrechter van de rechtbank in Utrecht motiveert zijn vonnis als volgt: "Nog daargelaten wat van de gestelde onrechtmatigheid van passages uit het artikel zij, de voorzieningenrechter is van oordeel dat Sijthoff, in het licht van de gemotiveerde betwisting van Wikimedia Nederland c.s., onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat Wikimedia Nederland c.s. zeggenschap heeft over de beschikbaarstelling en de inhoud van de Nederlandse versie van Wikipedia".

In Duitsland speelde eerder een dergelijke zaak, waar de Duitse Wikimedia chapter werd gedaagd door het parlementslid Heilmann die verwijzingen naar zijn stasiverleden verwijderd wilde hebben van zijn artikel. Het adres http://www.wikipedia.de werd kort afgesloten, maar de website was nog wel bereikbaar via het directe adres (http://de.wikipedia.org). Het adres werd kort daarna weer opengesteld omdat Heilmann het betreurde dat de gehele encyclopedie afgesloten was. Hij bood later zijn excuses aan en gaf toe een fout te hebben gemaakt. Op de dag van de blokkade ontving de Duitse Wikimedia chapter vijf keer zoveel donaties als op een normale dag.

Wikimedia Nederland is opgericht in 2006, als 'chapter' van de Amerikaanse Wikimedia Foundation. Zij heeft als doel om vrije informatie, zoals op Wikipedia, te verzamelen en bevorderen. De vereniging heeft echter geen zeggenschap of verantwoordelijkheid over de informatie en de processen op Wikipedia. Haar taak is vooral om de gemeenschap te ondersteunen door bijvoorbeeld conferenties en workshops te organiseren en de idealen achter Wikipedia te verspreiden door middel van lobby's en bijeenkomsten en andere vormen van voorlichting. Zo heeft de vereniging onlangs een reactie gestuurd naar de Europese Commissie over het Groenboek “Auteursrecht in de kenniseconomie”, waar de vereniging de voordelen van vrije licenties aantoont. Daarnaast heeft de vereniging een website ingericht om het voor bekendheden makkelijk te maken hun portret onder een vrije licentie beschikbaar te stellen (http://www.wikiportret.nl).


Hieronder de volledige tekst van de uitspraak, afkomstig van http://www.rechtspraak.nl

LJN: BG6388,Voorzieningenrechter Rechtbank Utrecht , 257718 KG ZA 08-1118
Datum uitspraak: 10-12-2008
Datum publicatie: 10-12-2008
Rechtsgebied: Civiel overig
Soort procedure: Kort geding
Inhoudsindicatie: Eiser heeft, in het licht van de gemotiveerde betwisting van Wikimedia Nederland c.s., onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Wikimedia Nederland c.s. zeggenschap heeft over de beschikbaarstelling en de inhoud van de Nederlandse versie van Wikipedia. Hieruit volgt dat niet voldoende aannemelijk is geworden dat Wikimedia Nederland c.s. zelfstandig tot verwijdering van het artikel van [X] in staat is danwel invloed kan uitoefenen op verwijdering van het artikel door Wikimedia Foundation of een andere verantwoordelijke. Nu Wikimedia Nederland c.s. heeft betwist in het bezit te zijn van de personalia van [X] en tevens niet aannemlijk is geworden dat Wikimedia Nederland c.s. invloed heeft op de Nederlandse versie van Wikipedia in het algemeen en op de registratie van de moderatoren in het bijzonder, is onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Wikimedia Nederland c.s. wel over de gegevens van [X] beschikt. Hieruit volgt dat de vorderingen zullen worden afgewezen.
Uitspraak
vonnis
RECHTBANK UTRECHT

Sector handels- en familierecht

zaaknummer / rolnummer: 257718 / KG ZA 08-1118

Vonnis in kort geding van 10 december 2008

in de zaak van

[eiser],
wonende te Wassenaar,
eiser,
advocaat mr. D.G. Lasschuit,

tegen

1. de vereniging
VERENIGING WIKIMEDIA NEDERLAND,
gevestigd te Utrecht,
2. de stichting
STICHTING WIKIMEDIA NEDERLAND,
gevestigd te Waalre,
gedaagden,
advocaten mr. H. Struik en mr. M. Briët.

Eiser zal hierna [eiser] worden genoemd. Gedaagden zullen gezamenlijk Wikimedia Nederland c.s. worden genoemd. Gedaagde sub 1 zal Vereniging Wikimedia Nederland worden genoemd en gedaagde sub 2 zal Stichting Wikimedia Nederland worden genoemd.

1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 11 november 2008,
- de bij brief van 13 november 2008 toegezonden producties 1 tot en met 13 van [eiser],
- akte overlegging producties 1 tot en met 6 en wijziging van eis van 20 november 2008 van [eiser],
- de bij brief van 24 november 2008 toegezonden productie 7 van [eiser],
- de bij brief van 21 november 2008 toegezonden producties 1 tot en met 11 van Wikimedia Nederland c.s.,
- de bij brief van 21 november 2008 toegezonden producties 12 en 13 van Wikimedia Nederland c.s.,
- de bij brief van 23 november 2008 toegezonden productie 14 van Wikimedia Nederland c.s.,
- de bij brief van 25 november 2008 toegezonden producties 15 en 16 van Wikimedia Nederland c.s.,
- de mondelinge behandeling van 25 november 2008,
- de pleitnota van [eiser],
- de pleitnota van Wikimedia Nederland c.s.

1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten
2.1. Wikipedia is een gemeenschapsproject met als doel om in elke taal een complete encyclopedie op het internet te creëren. Ieder persoon kan een bijdrage toevoegen aan Wikipedia of een bestaande tekst aanvullen of corrigeren.

2.2. Op het internet is een Nederlandse versie van Wikipedia actief.

2.3. Wikipedia is een project van Wikimedia Foundation welke organisatie is opgericht naar het recht van de staat Florida in de Verenigde Staten.

2.4. Wikimedia Foundation wordt ondersteund door lokale “chapters”. Vereniging Wikimedia Nederland is de Nederlandse “chapter” van Wikimedia Foundation.

2.5. Omstreeks april 2008 is op de website van Wikipedia een artikel over [eiser] (hierna het artikel) verschenen welk artikel is geschreven door een zekere [X].

2.6. [X] is een zogenoemde moderator. Dit is een geregistreerde gebruiker die extra bevoegdheden heeft ten opzichte van een gewone gebruiker van Wikipedia waaronder het kunnen verwijderen van een pagina of een bepaalde versie daarvan.

2.7. Het artikel is op 31 augustus 2008 door [X] gewijzigd.

2.8. [eiser] heeft op 5 september 2008 een brief gestuurd aan Wikimedia Nederland c.s. waarin hij haar aansprakelijk heeft gesteld voor de door hem geleden schade wegens de, naar hij stelt, onrechtmatigheid van passages uit het artikel. [eiser] heeft (onder meer) verwijdering van het artikel en bekendmaking van de personalia van [X] gevorderd. Hieraan heeft Wikimedia Nederland c.s. geen gevolg gegeven.

2.9. Op 8 en 9 september 2008 heeft [X] enige wijzigingen in het artikel aangebracht.

2.10. Bij brief van 29 september 2008 heeft [eiser] Wikimedia Nederland c.s. nogmaals gesommeerd de personalia van [X] bekend te maken waaraan niet is voldaan.

3. Het geschil

3.1. [eiser] vordert bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad: primair
A. veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. om het artikel over [eiser] binnen 3 dagen na betekening van het vonnis van Wikipedia te verwijderen en verwijderd te houden;
B. veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. om binnen 3 dagen na betekening van het vonnis de personalia van auteur [X] bekend te maken;
C. het onder A en B gevorderde op verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag voor iedere dag of gedeelte van een dag dat Wikimedia Nederland c.s. in gebreke blijft aan het te dezen te wijzen vonnis te voldoen;
D. veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. in de proceskosten;
subsidiair
A. veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. tot verwijdering van de link van de Nederlandstalige Wikipedia (www.wikipedia.nl) naar nl.wikipedia.org;
B. veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. in de proceskosten.

3.2. Wikimedia Nederland c.s. voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling 4.1. [eiser] baseert zijn vordering op de stelling dat het artikel over hem niet alleen tal van onjuistheden bevat maar dat de daar gedane beweringen hemzelf en zijn gezin onnodig grieven en onrechtmatig zijn. [eiser] stelt hierdoor schade te hebben geleden. Hij wenst aangifte te doen tegen de auteur [X] wegens smaadschrift en hem tevens aansprakelijk te stellen voor de door hem geleden schade omdat [X] volgens [eiser] onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld door dit artikel te schrijven. Hiervoor heeft hij de persoonsgegevens nodig van deze [X]. Deze gegevens moeten naar de mening van [eiser] bij Wikimedia Nederland c.s. bekend zijn. Dit blijkt volgens [eiser] onder meer uit het feit dat hij op 5 september 2008 een brief heeft gestuurd naar Wikimedia Nederland c.s. waarin werd verzocht het artikel te verwijderen en zeer kort daarna, op 8 en 9 september 2008, het artikel door [X] is aangepast waarbij stelligheden werden afgezwakt en verwijderd.

4.2. Daarnaast is [eiser] van mening dat ook Wikimedia Nederland c.s. onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld. Zij biedt immers een platform voor derden om daarop hun artikelen te plaatsen en heeft daarop invloed. Zij dient er voor te waken dat geen onjuiste en onnodig grievende artikelen over personen op de site worden geplaatst. Als dit toch gebeurt, dient Wikimedia Nederland c.s. direct in te grijpen hetgeen in casu tot nu toe niet is gebeurd. Naar de mening van [eiser] benoemt Wikimedia Nederland c.s. de moderatoren, stelt zij richtlijnen op en heeft zij de uiteindelijke verantwoordelijkheid over de Nederlandstalige artikelen. Hieruit dient dan ook te worden afgeleid dat het wel degelijk Wikimedia Nederland c.s. is die verantwoordelijk is voor de Nederlandse activiteiten. Zij geeft naar de mening van [eiser] feitelijk leiding aan de gewraakte activiteiten. Volgens [eiser] krijgen de moderatoren hun extra bevoegdheden van Wikimedia Nederland c.s. en bewerkstelligen zij dat [X] niet zijn IP-adres hoeft te noemen terwijl dat bij gewone gebruikers wel is vereist. Op grond van het voorgaande vordert [eiser] van Wikimedia Nederland c.s. verwijdering en het verwijderd houden van het artikel van Wikipedia. Voorzover Wikimedia Nederland c.s. niet bij machte is het artikel te verwijderen, dient volgens [eiser] de link van de Nederlandse Wikipedia met de Amerikaanse moeder te worden doorgesneden tot het moment waarop de werkelijk verantwoordelijke het artikel heeft verwijderd.

4.3. Wikimedia Nederland c.s. betwist een rol te spelen bij het maken van de inhoud of het aanbieden van Wikipedia zodat zij daarvoor naar haar mening niet aansprakelijk kan worden gesteld. Het is Wikimedia Foundation die volgens Wikimedia Nederland c.s. de inhoud van Wikipedia voor raadpleging via het internet beschikbaar stelt en houdt. De internetgebruiker maakt namelijk contact met de servers van Wikimedia Foundation. Wie www.wikipedia.nl intikt als internetadres, wordt automatisch doorgeleid naar www.wikipedia.org. Wikimedia Foundation is houdster van beide domeinnamen. Vereniging Wikimedia Nederland is volgens haar een onafhankelijke organisatie die ondersteunende activiteiten voor Wikimedia Foundation verricht zoals het organiseren van lokale bijeenkomsten en projecten. Zij is te beschouwen als een soort fanclub en speelt naar eigen zeggen geen enkele rol bij de aanmelding en registratie van gebruikers en heeft geen zeggenschap over wat er op Wikipedia staat. Dit loopt volgens haar allemaal via Wikimedia Foundation. Vereniging Wikimedia Nederland is dan ook niet bij machte het artikel te verwijderen zoals door [eiser] wordt gevorderd. Stichting Wikimedia Nederland is dat evenmin en leidt bovendien een slapend bestaan.

4.4. Volgens Wikimedia Nederland c.s. kan een gebruiker zich weliswaar registreren maar het opgeven van persoonsgegevens is daarbij niet vereist. Deze aanmeldingen geschieden altijd via Wikimedia Foundation. Wikimedia Nederland c.s. heeft geen informatie over de identiteit van de gebruikers. Tevens stelt zij geen invloed te hebben op degenen die waken over de inhoud van artikelen op Wikipedia, de zogenoemde moderatoren. Een moderator heeft de beschikking over extra mogelijkheden en krijgt zijn technische bevoegdheden daartoe volgens Wikimedia Nederland c.s. van Wikimedia Foundation. De moderatoren worden benoemd door de zogenoemde Nederlandse Wikipedia-gemeenschap en niet door Wikimedia Nederland c.s. waarbij wordt verwezen naar de daarvoor door de gemeenschap opgestelde regelingen. Volgens Wikimedia Nederland c.s. beschikt zij ten aanzien van de Wikipedia-gebruikers (waaronder [X]) niet over enig ander gegeven dan hetgeen iedereen op de Wikipedia website kan waarnemen waardoor zij aan de vordering tot bekendmaking van de personalia van [X] niet kan voldoen.

4.5. Nog daargelaten wat van de gestelde onrechtmatigheid van passages uit het artikel zij, de voorzieningenrechter is van oordeel dat [eiser], in het licht van de gemotiveerde betwisting van Wikimedia Nederland c.s., onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat Wikimedia Nederland c.s. zeggenschap heeft over de beschikbaarstelling en de inhoud van de Nederlandse versie van Wikipedia. Niet alleen blijkt uit de statuten van Wikimedia Nederland c.s. het tegendeel, ook uit de feitelijke gang van zaken valt dit standpunt niet zonder meer af te leiden. Daar komt bij dat naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet is gebleken van een gezagsstructuur tussen Wikimedia Foundation en Wikimedia Nederland c.s. hetgeen bij het standpunt van Wikimedia Nederland c.s. aansluit. Uit vorenomschrevene volgt dat niet voldoende aannemelijk is geworden dat Wikimedia Nederland c.s. zelfstandig tot verwijdering van het artikel in staat is danwel invloed kan uitoefenen op verwijdering van het artikel door Wikimedia Foundation of een ander verantwoordelijke zodat dit gedeelte van de vordering zal worden afgewezen.

4.6. Nu Wikimedia Nederland c.s. heeft betwist in het bezit te zijn van de personalia van [X] en tevens niet aannemelijk is geworden dat Wikimedia Nederland c.s. invloed heeft op de Nederlandse versie van Wikipedia in het algemeen en op de registratie van de moderatoren in het bijzonder, is onvoldoende aannemelijk gemaakt dat Wikimedia Nederland c.s. wel over de gegevens van [X] beschikt. Hieruit volgt dat dit gedeelte van de vordering eveneens zal worden afgewezen.

4.7. Nu de primaire vorderingen onder A en B zullen worden afgewezen, ontbreekt een grond voor het opleggen van een dwangsom alsmede tot veroordeling van Wikimedia Nederland c.s. in de proceskosten zodat ook het primair onder C en D gevorderde zal worden afgewezen. Uit het vorenoverwogene volgt tevens dat niet is gebleken dat Wikimedia Nederland c.s. in staat is de link van de Nederlandse Wikipedia naar de Amerikaanse www.wikipedia.org door te snijden tot het moment waarop het artikel wordt verwijderd zodat ook het subsidiair gevorderde zal worden afgewezen.

4.8. [eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Wikimedia Nederland c.s. worden begroot op:
- vast recht EUR 254,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal EUR 1.070,00

5. De beslissing
De voorzieningenrechter

5.1. wijst de vorderingen af,

5.2. veroordeelt [eiser] in de proceskosten, aan de zijde van Wikimedia Nederland c.s. tot op heden begroot op EUR 1.070,00.

Dit vonnis is gewezen door mr. H.J. Schepen en in het openbaar uitgesproken op 10 december 2008.