Gendergap
Gendergap is de internationale Wikimedia term die gebruikt wordt om een 'scheefgroei' in de deelname van mannen en vrouwen bij de Wikimedia-projecten te omschrijven.
Achtergrond
Kwaliteitsverhoging en toename van diversiteit maken deel uit van de 5 strategische doelen in het 4 jaren plan van de Wikimedia Foundation geformuleerd in 2011: zie pagina 6 van dit document A five-year strategy. Het tweede strategisch doel luide toen: Increase participation. Chapters will continue to play an active role in organizing and funding in-person community gatherings and in conducting outreach programs to bring new, diverse groups to Wikimedia’s projects.[1] In 2012 kreeg WMNL te maken met de "Narrowing focus" initiatief die diversiteit onder de chapters bracht.[2] In 2015 een nieuwe strategisch plan wordt ontwikkeld met community input: zie m:2015 Strategy/Community consultation/Background. Hierbij waren 2 vragen centraal:[3]
- What major trends would you identify in addition to mobile and the next billion users?
- Based on the future trends that you think are important, what would thriving and healthy Wikimedia projects look like?
Daarnaast is in Maart 2015 begonnen met de Inspire Campaign, een open initiatief om meer proposals te werven om de Gendergap te verkleinen.
Wikimedia Nederland en de Gendergap
In Nederland is de Gendergap een onderdeel van het chapter jaarplan in 2015. Wegens de Motivaction survey 2013 onder lezers en bijdragers van Wikipedia in Nederland, was WMNL reeds al op de hoogte van het feit dat de Gendergap in de Nederlandstalige Wikimedia gemeenschap groter is dan in de Engelstalige: slechts 6% van de bijdragers aan Wikimedia projecten in Nederland is vrouw (zie pagina 26 van het rapport).[4] Om aan de eis te voldoen om meetbare resultaten te kunnen tonen, is gekozen bij het opstellen van het jaarplan dat WMNL hoopt te kunnen bereiken dat minstens 5 vrouwen starten met bijdragen aan Wikimedia projecten in Nederland in de loop van 2015 en dat zij na 6 maanden nog actief zijn.[5] Gedacht wordt in eerst instantie aan extra aandacht voor vrouwen bij edit-a-thons en andere initiatieven. In juni 2015 werden wederom surveys uitgevoerd namens Wikimedia Nederland onder bijdragers en lezers. In augustus kwamen de resultaten waarin bleek dat het aantal vrouwelijke bijdragers was omhoog gegaan van 6% naar 11%.[6] In 2018 kwam wederom een survey rapport waarin het aantal vrouwelijke bijdragers 10% scoorde.
Gendergap
Het project Gendergap van de Vereniging Wikimedia Nederland is een pilotproject. De Vereniging Wikimedia Nederland probeert de actieve deelname van het aantal vrouwelijke bewerkers op Wikipedia en de andere projecten te verhogen, probeert om de gevolgen van de verhouding vrouwen-mannen te verduidelijken en waar mogelijk te veranderen.
Wat is het effect van de ondervertegenwoordiging van vrouwen?
Het staat nergens vast dat de Gendergap nadelige effecten heeft aan de diversiteit van de inhoud dat de huidige editors- en vrijwilligerspopulatie nu toevoegt in Wikimedia projecten. Het doel van de pilot is daarom mede gericht op het meetbaar maken van dergelijke effecten. Daarnaast zou de Gendergap ook andere effecten kunnen hebben op het resultaat van de vrijwilligers op bijvoorbeeld Wikipedia dan alleen puur inhoudelijke resultaten. De Gendergap zou misschien ook kunnen bijdragen aan een negatieve sfeer in w:nl:Wikipedia:De Kroeg, bijvoorbeeld. Op (de Nederlandstalige) Wikipedia is het aantal artikelen die meer binnen de vrouwelijke interesse vallen, een stuk kleiner dan de mannelijke: ook dit soort verschillen vallen onder de gendergap. Vergelijk het artikel computer eens met het artikel jurk: het artikel "baljurk" was zelfs een artikel over geveldecoratie. Vanuit de doelstelling van Wikimedia om alle kennis toegankelijk te maken voor iedereen zal een toename aan vrouwelijke editors daaraan positief bijdragen, zo niet noodzakelijk zijn voor de volledigheid van Wikipedia artikelen.
Nulmeting
Om de effectiviteit van de Gendergap werkgroep meetbaar te maken, zijn diverse pogingen gemaakt om de "gap" te meten. Alhoewel het aantal vrouwelijke bewerkers niet noodzakelijkerwijs verbonden is aan het aantal lemma's over vrouwen, geeft dit wel een indicatie van de "Gendergap in encyclopedie-waardigheid". In September werden de volgende cijfers verzameld:
Dankzij Wikidata kunnen nu queries worden gedraaid voor geslacht, wat niet mogelijk is op Wikipedia zelf. In de nederlandse Wikipedia zijn 29.762 lemma's over vrouwen. In de engelse Wikipedia zijn 206.968 lemma's over vrouwen te vinden. Ter vergelijking zijn in de nederlandse Wikipedia 150.917 lemma's over mannen en in de engelse Wikipedia zijn 1.089.766 lemma's over mannen te vinden. In beide projecten is dus 1 op de 5 biografieën geschreven over een vrouw. In de kunstzalen van musea is minder dan 3% van de kunstwerken tentoongesteld gemaakt door een vrouw. Wikipedia doet het dus redelijk goed qua "gendergap" in de kunst. Dat zien wij als wij kijken naar datasets vanuit de "GLAM" wereld.
Bijvoorbeeld, wij kunnen kijken naar de 8757 Wikidata items matched per juli 2015 in Wikidata naar PCF "Your Paintings" kunstenaars, een set van schilders van werken hangend in publieke collecties in de Verenigde Koningkrijk. De dataset bevat vele vrouwen, maar de website vermeld niet de proporties. Dankzij Wikidata kunnen wij nu wel kijken naar de gematchede items als totaal dataset, inclusief de overlap met andere datasets. In de volgende lijst staan de cijfers (na de eerste regel zijn de subsets van andere datasets). De Gendergap blijkt ondermeer uit de laag percentage Commons creators en Commons categorieën voor de gematchede kunstenaressen.
Property on Wikidata matched juli 2015 | Male | Female | %female |
CLAIM[1367] AND CLAIM[373] etc. in Wikidata query | CLAIM[21:6581097] | CLAIM[21:6581072] | |
BBC Your Paintings artist (1367) | 7962 | 722 | 8.3% |
Commons category (P373) | 4975 | 204 | 3.9% |
Commons Creator page (P1472) | 3217 | 71 | 2.2% |
Oxford Biography Index Number (P1415) | 1788 | 186 | 9.4% |
ULAN identifier (P245) | 6820 | 491 | 6.7% |
RKDartists (P650) | 6559 | 425 | 6.1% |
VIAF identifier (P214) | 6958 | 549 | 7.3% |
GND identifier (P227) | 3357 | 174 | 4.9% |
LCAuth identifier (P244) | 3028 | 189 | 5.9% |
ISNI (P213) | 3491 | 250 | 6.7% |
In nederland is geen overkoepelende database van publieke collecties. Van de 31.774 kunstenaar Wikidata items matched naar de RKDartists database, zijn 28.080 man en 3.590 vrouw, dus iets meer dan 11% vrouw. Het is onbekend of dit reflecteert een "gap" in Wikipedia projecten of in kunst collecties wegens het nog niet compleet gematchede dataset. Wikimedia projecten kunnen geen bestaande gaps verhelpen, maar kan bijdragen om informatie over vrouwen zo compleet mogelijk te maken.
Property on Wikidata matched 14-sep-2015 | male | female | %female |
CLAIM[1367] AND CLAIM[373] etc. in Wikidata query | CLAIM[21:6581097] | CLAIM[21:6581072] | |
BBC Your Paintings artist (1367) | 7963 | 726 | 8.4% |
Commons category (P373) | 148579 | 33529 | 18.4% |
Commons Creator page (P1472) | 15806 | 813 | 4.9% |
Oxford Biography Index Number (P1415) | 51284 | 6256 | 10.9% |
ULAN identifier (P245) | 40233 | 3890 | 8.8% |
RKDartists (P650) | 28080 | 3590 | 11.3% |
VIAF identifier (P214) | 664724 | 116771 | 14.9% |
GND identifier (P227) | 266022 | 42680 | 13.8% |
LCAuth identifier (P244) | 228720 | 40375 | 15.0% |
ISNI (P213) | 220641 | 37883 | 14.7% |
Vrouwen bij Wikipedia en Wikimedia NL
- Participatie
Kijkend naar de Nederlandstalige Wikipedia zijn er anno juni 2019 van de 44 moderatoren minstens 4 vrouwelijk; van het OTRS-team dat 13 mensen telt zijn er 2 vrouw. Van de twee Nederlandstalige stewards is er 1 vrouwelijk. De enige Nederlandstalige globale moderator is eveneens vrouwelijk. Binnen het chapter zijn redelijk wat actieve vrouwen: 2 vrouwelijke bestuursleden, een vrouwelijke directeur en vier vrouwelijke medewerkers op het kantoor.
- Informatie van, door, en voor de werkgroep
- Gendergap Wikiproject op de Nederlandse Wikipedia
- Gendergap subgroep voor GLAM op de Nederlandse Wikipedia
- Gendergap op meta Wikimedia pagina en ook WikiWomen's User Group (m/v)
Notulen Gendergap overleg
In het nieuws
- 8 maart 2020: In de oorlog om de feiten durven vrouwen nog te weinig - Volkskrant, Opiniecolumn
- 28 maart 2018: Vrouwen werken samen aan de software achter Wikipedia | Women work together on the software behind Wikipedia
- 3 november 2017: Wikipedia zoekt vrouwelijke vrijwilligers
- 21 juli 2017: Mannen domineren Wikipedia & op de BNR-radio over de samenwerking met Atria, BNR
- 15 januari 2016: NU.nl, Jarig Wikipedia naarstig op zoek naar meer vrouwen
Contact
Meld je aan voor de (gesloten, Nederlandstalige) Facebookgroep Gendergap op nl.wikipedia.org | |
Meld je aan voor de gendergap-nl emaillijst | |
Zie ook
- Het concept Projectplan Gendergap
- Het gendergap op de Nederlandstalige Wikipedia in cijfers
- Een voorstel tot het formuleren van een "vriendelijke ruimtes" beleid
- Nederlands Theehuis
- c:Category:WikiWomen - Vrouwen die onderdeel uitmaken van de Wikimedia community
- WikiWomen's Collaborative
- Teahouse
- Over de affaire rondom Kate Middleton's bruidsjurk - Slate.com
- Wikipedia gender graphic - Mashable.com
Externe links
- Gendergap panel discussion 24 March 2015 sponsored by West Virginia University Reed College of Media and the WVU Libraries, featuring US Wikimedians Frank Schulenburg, Jami Mathewson, Adeline Koh, and Sydney Poore
- Interview Els Kloek over haar boek 1001 Vrouwen door VPRO boeken en het probleem van groeperen van vrouwen in de studie vrouwengeschiedenis, in plaats van verhalen van individuele vrouwen te vertellen. Dit probleem komt ook voor in de nlwiki
- ↑ Wikimedia Movement Strategic Plan Summary/The Role of the Wikimedia Chapters, op WMF Strategy-wiki February 2011
- ↑ m:User:Sue Gardner/Narrowing focus
- ↑ m:Talk:2015 Strategy/Community consultation
- ↑ Motivaction 2013 rapport
- ↑ Zie punt 2.1 van het jaarplan
- ↑ Report Survey 2015