Movement Strategy/diversiteit en inclusiviteit

Achtergrond: diversiteit en inclusiviteit op de Nederlandstalige Wikipedia

De missie van de Wikimedia is om iedereen vrije toegang te bieden tot alle kennis.

Dit is vrij onbeperkt: alle kennis, voor iedereen, overal. In de praktijk van de afgelopen 19 jaar zijn er door de gemeenschap grenzen ontwikkeld - zeker voor Wikipedia. De kennis die op Wikipedia wordt gedeeld moet neutraal, verifieerbaar, feitelijk en encyclopedisch relevant zijn. Maar nog steeds: in principe alles, voor iedereen, overal. En natuurlijk ook: door iedereen. In principe kan iedereen meedoen.

De oudste en grootste Wikipedia-gemeenschappen bevinden zich in Noord-West Europa en Noord-Amerika. De grootste Wikipedia’s zijn die in de talen die in die regio’s worden gesproken.

De indruk bestaat dat deze gemeenschappen voor het overgrote deel uit autochtone mannen bestaan. Voor de gemeenschap achter NLWP is dat door een survey uit 2019 bevestigd:

• 89% man, 11% vrouw (bevolking Nederland 50/50%)
• 3% niet-westerse immigratieachtergrond (bevolking Nederland 13%) Zie:percentages in perspectief.

Heeft dit gevolgen voor de inhoud van de encyclopedie?

De gemeenschap achter de Nederlandstalige Wikipedia is zelf in meerderheid van mening dat het lage aantal vrouwelijke bewerkers negatieve gevolgen heeft voor met name de diversiteit aan onderwerpen die in de encyclopedie worden beschreven. Volgens een zesde van de bewerkers heeft ook een kleiner aandeel bewerkers met een niet-westerse migratieachtergrond negatieve gevolgen voor de diversiteit aan onderwerpen. Zie: samenvatting survey.

Met bovenstaande informatie in gedachten, wat betekenen deze twee aanbevelingen voor de Nederlandstalige Wikipedia en voor de bewerkersgemeenschap?

Culturele verandering creëren voor inclusieve gemeenschappen:

Om "de essentiële infrastructuur van het ecosysteem van vrije kennis" te worden, moeten we als beweging een culturele verandering tot stand brengen die is gebaseerd op gedeelde normen voor een inclusieve, gastvrije, veilige samenwerkingsomgeving. Dit moet tot stand komen in uitgebreid overleg met de betrokken gemeenschappen. Op basis van dat overleg moeten we handhavingsmechanismen voor die normen creëren (waaronder ook processen voor het doen van meldingen), die de autonomie van de gemeenschap zoveel mogelijk respecteren, maar ook waarborgen bevatten voor het geval een gemeenschap de normen stelselmatig niet toepast. Deze mechanismen moeten worden geëvalueerd om hun doeltreffendheid te testen bij het brengen van billijke kansen voor participatie en diversiteit.

Om de cultuur te veranderen zodat we inclusief en gastvrij zijn voor grotere en meer diverse gemeenschappen, raden we verschillende acties aan. We moeten een Movement Charter (Handvest voor de Beweging) opstellen waarin de gedeelde waarden en principes van de Beweging worden vastgelegd en waaraan andere bestuur- en beheersdocumenten zullen worden ontleend - zowel voor online als offline bestuur en beheer. Door een uniforme basislijn vast te stellen waaraan iedereen zal moeten voldoen, kunnen we basisregels ontwikkelen die volgens specifiek lokale gebruiken en vereisten kunnen worden gecontextualiseerd en verrijkt.

Naast het Handvest moeten we een universele Gedragscode hebben die gedragsnormen voor alle betrokken vaststelt, en een Bewegings bestuurs document (Movement Governance Document) voor alle offline organen en -organisaties binnen de beweging. Deze documenten moeten op elkaar zijn afgestemd en elkaar versterken in onze gedeelde waarden. De documenten zullen worden ontworpen in overleg en gebaseerd op bestaande best practices, en zullen adequate structuren specificeren voor conflictbeheer, en maatregelen voor situaties waarin de basiswaarden en principes worden overtreden. Deze en alle andere beleidsmaatregelen en procedures van de beweging moeten routinematig worden geëvalueerd om ervoor te zorgen dat ze iedereen billijke kansen bieden voor opname in en deelname aan de beweging, kaders creëren voor verantwoording, en bestaande 'bias', zowel direct als systemisch, compenseren.

Om de culturele verandering effectief te laten zijn, moet de gebruikerservaring van de bewerkers voortdurend worden verbeterd. Hierdoor wordt de benodigde technische kennis [voor deelname] verlaagd, wordt er capaciteit opgebouwd om vaardigheden te leren betreffende veiligheid en beveiliging, zodat nieuwe en bestaande editors veilig kunnen werken, en is er eerlijke en billijke toegang tot besluitvorming. Door ons te concentreren op de unieke behoeften en uitdagingen van de betrokkenen, zullen we effectieve veranderingen aanbrengen om onze duurzaamheid te waarborgen. We moeten echter niet alleen rekening houden met de behoeften en standpunten van de bestaande gemeenschappen, maar ook met die van toekomstige bijdragers om eerlijke en billijke participatiemogelijkheden te waarborgen.

Belangrijke ideeën: Movement Charter, Code of Conduct, Movement Governance.

Volledige tekst in het Engels: Create Cultural Change for Inclusive Communities

Innoveren op het gebied van vrije kennis:

Om 'de essentiële infrastructuur van het ecosysteem van vrije kennis' te worden, moeten we als beweging het aanbod van onze vrije- kennisprojecten voortdurend uitbreiden. We weten niet of tekstuele, encyclopedische inhoud [in de toekomst] gewaardeerd zal worden en zal voldoen aan de behoeften van kennisconsumenten. Ook nemen we [momenteel] niet altijd de kennis van sommige gemarginaliseerde gemeenschappen mee.

Door te innoveren in inhoudformats en technologieën, en door te experimenteren met onze regels voor de opname van kennis, kunnen we nieuwe projecten maken en de huidige projecten aanpassen aan inhoud die we nu nog niet dekken. Zo kunnen we relevant blijven op Internet en streven naar billijke en eerlijke toegang tot kennis.

We raden een aanpak aan die is gebaseerd op verschillende acties.

Kennis als dienstverlening.

Om relevant te blijven, moeten we openstaan voor innovatie en andere soorten vrije kennis opnemen. Dit biedt kansen om nieuwe functionaliteiten te bouwen op basis van onze projecten. Deze functionaliteiten zijn interacties met meerdere apparaten rondom de gebruiker en worden opgeslagen als gegevens (audiovisueel, tekstueel en ruimtelijk), metagegevens en algoritmen.

Ook als Wikipedia relevant blijft als een op tekst gebaseerde depot van kennis, kunnen we kennisconsumenten beter van dienst te zijn als we onze reikwijdte uitbreiden en diversifiëren door verschillende soorten vrije kennis aan te bieden. Deze kunnen bestaan uit een combinatie van audiovisuele en tekstuele inhoud, dimensionale en geospatiale inhoud, augmented reality in context, door de computer gegenereerde avatars, procedures voor de gebruiker om hun kennisverwerving te testen, simulatiescenario's of zogenaamde serious games als nieuwe projectformaten compatibel met peer curation workflows.

Billijke en eerlijk toegang tot kennis

Om het tekort aan inhoud van/over onder- en niet-vertegenwoordigde gemeenschappen aan te pakken, moeten we onderkennen dat inhoud met betrekking tot deze gemeenschappen vaak niet het aantal bronnen van goede kwaliteit heeft die het huidige op westerse leest geschoeide 'encyclopedie-waardigheidsbeleid' vereist. Deze groepen hebben in het verleden niet beschikt over de macht of de middelen om hun kennis op die manier vast te leggen. Daarnaast is er bepaalde kennis, zoals mondeling erfgoed, in talen zonder schrift.

Door de huidige technologie, en de bureaucratische processen die het creëren van nieuwe projecten belemmeren, was het niet mogelijk om een encyclopedie te creëren die geheel / gedeeltelijk is gebaseerd op mondeling overgeleverde inhoud.

Gemeenschappen die kennis hebben die in onze huidige platforms nog niet is vertegenwoordigd, moeten worden aangemoedigd om projecten te creëren die beantwoorden aan hun behoeften. Als ze dat willen worden ze opgenomen in onze beweging, zodat ze toegang hebben tot kennis en middelen, en mogelijkheden om te netwerken met andere gemeenschappen en zo hun ervaring en perspectieven door te geven ten behoeve van vrije kennis.

Wat betreft talen waarvan de kennis geen encyclopedische bronnen heeft, hebben we een beleidskader nodig om deze te kunnen opnemen om zo de som van menselijke kennis te verzamelen. Regelmatige evaluatie van elk Wikimedia-project is essentieel in onze zoektocht om vrije kennis uit te breiden, relevant te blijven en relaties aan te gaan met een breder spectrum van partners en kennisconsumenten.

Raadpleging van de gemeenschappen zal ook nodig zijn om te bepalen of we inhoud opnemen die aan minimale e-waardigheidlimieten voldoet, zoals Wikisource, Wikidata en Commons hebben gedaan, of we het huidige beleid op andere platforms wijzigen, of nieuwe projecten maken op basis van verschillende e-waardigheidsvereisten.

Belangrijke ideeën: kennis als dienstverlening/rechtvaardige kennisverdeling.Criteria voor e-waardigheid, nieuwe projecten.

Volledige tekst in het Engels:Innovate in Free Knowledge