Overeenkomsten/verschillen Stichting en Vereniging
Dit is een verouderde pagina, die gearchiveerd is.
For the English version click here.
Verantwoording
Op verzoek van Delphine (chapter coordinator namens de Foundation) heb ik (RonaldB) haar per mail geinformeerd over de verschillen en overeenkomsten tussen een stichting en een vereniging. Dit omdat de regels en "beleving" hiervan, zoals uit de discussie in Utrecht bleek, van land tot land behoorlijk kan verschillen. Van deze mail staat hieronder een Nederlandse versie. De orginele engelstalige mail staat daar weer achter.
Nederlandse versie
Rechtspersonen
Samenvatting van de verschillen en overeenkomsten tussen een Stichting (Foundation, Stiftung) en een Vereniging (Association, Verein), zoals van toepassing in Nederland.
Formeel
Leden (niet donateurs e.d.)
- Stichting: Niet toegestaan.
- Vereniging: Moet leden hebben.
Zowel een Stichting als een Vereniging kunnen donateurs of andere contribuanten hebben.
Winst
Elk positief resultaat in een boekjaar, dat geen vooraf bepaalde bestemming heeft ("bestemmingsreserve") is in feite winst (noem je batig of nadelig saldo) en wordt in het algemeen toegevoegd aan de algemene reserves.
- Stichting: Winst is toegestaan. De begunstigers van de winst kunnen niet de oprichters of de bestuur(sleden) zijn.
- Vereniging: Winst is toegestaan. De begunstigers van de winst kunnen niet de leden van de vereniging zijn.
Hoogste orgaan
- Stichting: Bestuur
- Vereniging: Algemene Ledenvergadering. Voor de dagelijkse leiding: Bestuur.
Aansprakelijkheid
De rechtspersoon is aansprakelijk. D.w.z. de bestuurders kunnen niet als persoon aansprakelijk worden gesteld (geldt zowel voor Stichting als Vereniging).
Als een individueel bestuurslid - namens de rechtspersoon - in strijd handelt met het geformuleerde beleid of besluiten, aannemende dat dit te kwader trouw is, dan kan de rechtspersoon dit individuele lid aansprakelijk stellen. Als het tot een rechtszaak o.i.d. zou komen valt dit onder het civiele recht (dus geen strafzaak).
Er is echter een uitzondering. Onder bepaalde omstandigheden kan de belastingdienst individuele bestuursleden wel persoonlijk aansprakelijk stellen.
Bestuursleden
Moeten natuurlijke personen en/of rechtspersonen zijn. Bestuursleden worden met naam en toenaam ingeschreven in het openbare register van de Kamer van Koophandel. Ook na aftreden blijven zij daar (hoewel in een ander bestand).
Benoeming bestuursleden
De wet stelt slechts dat de wijze van benoeming en ontslag in de statuten opgenomen moet zijn. Hoe de procedure verloopt, daarvoor zijn geen dwingende regels, m.u.v. de voorwaarde dat in het geval van een vereniging >50% van de bestuursleden tevens (gewoon) lid van de vereniging moet zijn.
BTW (teruggave)
Zowel een Stichting als een Vereniging kunnen "BTW-plichtig" verklaard worden. In het algemeen zal dat gebeuren als de rechtspersoon omzet t.o.v. derden zal gaan maken. Er is een belangrijk voordeel aan het feit BTW-plichtig te zijn. Er moet weliswaar BTW afgedragen worden, maar betaalde BTW kan ook teruggevorderd worden.
Financieel Beheer
Er zijn geen formele eisen gesteld aan de wijze waarop de boekhouding gecontroleerd wordt. De uitzondering hierop is indien een instelling door een overheid gesubsidieerd wordt en dan alleen in speciale gevallen (dat wordt dan ook in de subsidiebeschikking opgenomen).
Gebruikelijk is echter om vanaf een zekere omvang van de instelling, gemeten in geld, de controle door een accountant te laten plaatsvinden. Kleinere organisaties zullen vaak werken met een kascommissie o.i.d.
Sedert enkele jaren zijn er richtlijnen over de wijze waarop non-profit organisaties hun financiële handelingen moeten verantwoorden. Deze zijn echter niet dwingend voorgeschreven (het zijn dan ook meer aanbevelingen), in tegenstelling tot bedrijven waar wel degelijk dwingende voorschriften bestaan over de wijze waarop de winst- en verliesrekening en de balans moet worden opgesteld.
Algemene karakteristieken
Daadkracht van de organisatie
- Stichting: Deze wordt in het algemeen gezien als daadkrachtiger dan een vereniging. Uiteraard is dat ook afhankelijk van de mate waarin het bestuur actief is.
- Vereniging: Deze is vaak minder daadkrachtig en besluitvaardig. Zeker als de leden, afgezien van de gemeenschappelijke activiteit waarvoor zij lid zijn geworden, verder een zeer uiteenlopende interesse en achtergrond hebben.
Democratie/invloed
In het algemeen zal men denken dat een Vereniging meer democratisch is dan een Stichting. Dit hangt er maar helemaal van af hoe de statuten en het reglement in elkaar zitten. Beide vormen kunnen heel of weinig democratisch zijn.
Hoe kijken andere partijen er tegen aan
Geloofwaardigheid
- Stichting: Deze wordt in het algemeen geassocieerd met een algemeen doel en zal dus maximaal scoren wat betreft geloofwaardigheid. Een overeenkomst met een wettige vertegenwoordiging van een stichting staat. Er is geen hogere macht die dat kan terugfluiten.
- Vereniging: Deze zal in het algemeen meer moeite hebben het algemeen nut te verdedigen. Immers de vereniging vertegenwoordigt slechts een beperkt aantal leden. Een overeenkomst met een wettige vertegenwoordiging van de vereniging staat weliswaar in juridische zin, maar kan door inmenging van de hoogste autoriteit (de ALV) toch wel ergens gedonder gegeven bij het loyaal uitvoeren van de overeenkomst.
Vertegenwoordiging
- Stichting: Kan gemakkelijker het algemeen nut nastreven of namens het grote(re) publiek spreken.
- Vereniging: De vereniging vertegenwoordigt slechts de leden, wat in de praktijk natuurlijk altijd een kleine(re) groep is.
Trivia
- Veel openbare bibliotheken in Nederland kennen de stichtingsvorm. Die stichting vertegenwoordigt niet alleen de ingeschreven leners (geen leden, want die kent ze formeel niet), maar behartigt ook de belangen van niet-leners. Dat houdt namelijk het woord openbare in.
- Een zeer bekende vereniging met miljoenen leden is de ANWB. De invloed van de leden op het beleid van de ANWB is de-facto nul. Alleen omdat de ANWB zo groot is, waagt zij zich af en toe in het publieke debat over een aantal zaken.
- In wiki terminologie kan men stellen dat een Vereniging eerder gezien zal worden als POV, terwijl voor een Stichting NPOV gemakkelijker beargumenteerd kan worden.
English version
Legal Entities
Summary of the differences and similarities between a Stichting (Foundation, Stiftung) and a Vereniging (Association, Verein), as applicable in the Netherlands.
Formal
Members (not being donors and alike)
- Stichting: Not allowed.
- Vereniging: Must have.
Both Stichting and Vereniging may have donors.
Profit
Any positive balance in a year, which is not allocated for a pre-defined purpose ("bestemmingsreserve") is regarded profit and should be allocated to the general reserves.
- Stichting: Profits are allowed. Beneficiaries cannot be: founders or board.
- Vereniging: Profits are allowed. Beneficiaries cannot be the members.
Highest authority
- Stichting: Board
- Vereniging: General meeting of members (Algemene Ledenvergadering). For daily operations: Board.
Liability
The legal entity is liable, i.e. no personal liability (same for both Stichting and Vereniging).
If an individual member of the board acts to third on behalf of the legal entity and he could have known beforehand that this is against the policy or decisions of the legal entity, the legal entity can sue that individual member of the board (as a person), via a civil lawsuit.
There are some exceptions (in the case of tax issues), where under certain circumstances individual board members can be held liable.
Board members
Must be natural persons or legal entities. Will be contained in public records and remain in history records even after cancellation of the board membership.
Appointment of board members
Must be defined. There are no formal requirements how appointments are done for either Stichting or Vereniging, the only exception being that at least 50% of the Board of a Vereniging must consist of members.
VAT (refund)
Both a Stichting and a Vereniging can be eligible for VAT refund. This is not a trivial issue. Generally speaking: the probability that the organisation will generate turnover to third will help to make the tax authorities decide that the organisation is "BTW plichtig". The advantage being that paid VAT will be refunded.
Financial control
There are no formal requirements on the method of financial control, the exception being some cases where subsidies are received from governmental (e.g. municipal) bodies. It is generally accepted that larger organisations (in terms of money) are annually audited by a registered auditor, whereas smaller organisation may work with an internal audit by e.g. a so called "kascommissie".
Since a couple of years there are general recommendations for non-profit organisations (adopted by all auditors) on the way financial records are to be kept. These are quite similar, although not the same, to the more mandatory regulations for enterprises.
General characteristics
Power of the organisation
- Stichting: Is generally regarded as more decisive and quick reacting. This is obviously strongly depending on the level of activity of the board members.
- Vereniging: There is a potential risk that this type of organisation becomes less decisive. In particular when the highest authority consists of people with very diverse interests and background. An well known example might be the student association.
Democracy/Influence
In general people regard a Vereniging as more democratic than a Stichting. However this entirely depends on the stipulations as are defined in the Statuten (Constitution) and Reglement (Bylaws). Both legal forms can either be democratic or less democratic.
Perception by third
Credibility
- Stichting: Most credible. An agreement made with a legal representation of the legal entity cannot be revoked by a higher authority.
- Vereniging: Less credible. The other party may doubt the authority of the board, because it is not the highest authority within the organisation. Although the board is entitled to enter formal agreements on behalf of the legal entity, there is always the risk of some kind of trouble in future.
Representation
- Stichting: Can represent or speak on behalf of the general/public interest.
- Vereniging: Can only represent or speak on behalf of the members, which in practice will be a small(er) group.
Trivia
- Many public libraries in NL are governed by a Stichting. The Stichting looks after the interests of the widest possible group, i.e. both so called patrons (who have registered and pay a fee) and the general public.
- A well-known Vereniging with millions of members is the ANWB. Members have practically none influence on the policy. The ANWB makes statements on behalf of the general public and interests. Is backed by the huge membership.
- In wiki terminology: A Vereniging is easier regarded as POV, whereas a Stichting can easier argue to use a NPOV.