Movement Charter

Zie de pagina Movement Charter op Meta voor meer informatie en commentaar vanuit de internationale beweging.

Een handvest voor de Wikimedia Beweging

De Movement Strategy 2030 aanbeveling "Zorgen voor gelijkwaardigheid in besluitvorming" stelt dat er een Movement Charter zal komen met als doel:

• de waarden, principes en beleidsbasis voor structuren van de beweging uiteen te zetten, waaronder de rollen en verantwoordelijkheden van de Wereldraad, regionale en thematische hubs, evenals andere bestaande en nieuwe entiteiten en besluitvormingsorganen;
• vereisten en criteria vast te stellen zodat bewegingsbrede beslissingen en processen legitiem zijn en vertrouwd worden door alle belanghebbenden, bijv. voor:
  • het onderhouden van veilige samenwerkingsomgevingen;
  • het zorgen voor de ontwikkeling en distributie van inkomsten over de hele beweging;
  • het bieden van een gemeenschappelijke richting over hoe middelen moeten worden toegewezen met passende verantwoordingsmechanismen;
  • het definiëren hoe gemeenschappen samenwerken en verantwoording afleggen aan elkaar;
  • het opstellen van verwachtingen voor deelname en de rechten van deelnemers.

Het Movement Charter is te zien als het handvest, of zo je wilt: de grondwet, van de Wikimedia Beweging.

Commentaarronde

Onlangs is er een eerst volledig concept Movement Charter gepubliceerd. Het bestaat uit 5 secties:

1. Introductie
2. Volunteers
3. Wikimedia Movement Bodies
4. Amendments
5. Ratification

Tot 30 april kan er vanuit de wereldwijde Wikimedia-beweging commentaar worden geleverd of om verduidelijking worden gevraagd. Iedereen kan individueel commentaar leveren via Meta.

Movement Charter en Wikimedia Nederland

Het Movement Charter is vanzelfsprekend ook van belang voor Wikimedia Nederland. Het regelt o.a. de instelling en taken van een Global Council, een strategisch vertegenwoordigend orgaan van de Wikimedia Beweging. De Global Council zal de gemeenschap de mogelijkheid geven om deel te nemen aan besluitvorming binnen de Wikimediabeweging, en zal enkele bevoegdheden van de Wikimedia Foundation overnemen bijvoorbeeld op het gebied van subsidieverlening aan Wikimedia-organisaties.

Het bestuur van Wikimedia Nederland zal eind april een reactie op het concept Movement Charter opstellen. Het bestuur wil graag weten welke ideeën er binnen de Nederlandse gemeenschap leven. Hieronder kan iedereen commentaar leveren/suggesties doen over de concept tekst van het Movement Charter - per sectie van de tekst of in het algemeen. Omdat het bestuur wat tijd nodig heeft om het commentaar te lezen en te verwerken, is het fijn als iedereen voor 25 april kan reageren.

RUIMTE VOOR COMMENTAAR EN DISCUSSIE

Movement Charter algemeen

Commentaar van Ad Huikeshoven op het concept handvest, een kleine week voor de laatste Wikimedia Summit in Berlijn. Ik wens de afvaardiging van Wikimedia Nederland naar die summit veel sterkte en wijsheid. Jullie zullen spreken over strategische ontwikkelingen in de Wikimedia beweging, spreken over de concepttekst van het handvest, spreken over 'ratificatie' van het handvest, en mogelijk ook spreken over de vorming van een eerste Global Council (Assembly en Board). Naar mijn mening is de Wikimedia Summit (en voorlopers ervan) zoiets als de jaarlijkse bijeenkomst van de Global Council Assembly. De Wikimedia Summit had nooit een formele status.

Mijn inschatting is dat op basis van de concept tekst en mijn inschatting van hoe de zaken er nu voor staan, het heel wel mogelijk is dat een meerderheid van een van de partijen de tekst verwerpt. Wat schieten vrijwilligers met deze tekst op? Wat schieten affiliates met deze tekst op? De MCDC volgt het juridisch advies aan de Wikimedia Foundation (WMF) om van de Global Council geen legal-entity te maken. Want dan zou die entitieit tegenover kunnen komen te staan. Mijns inziens staan de belangen van vrijwilligers en de WMF haaks op elkaar. De MCDC zou er goed aan gedaan hebben om van de Global Council wel een rechtspersoon te maken, zodat vrijwilligers, projecten en affiliates verenigd de geschillen tussen WMF, projecten, vrijwilligers en affiliates via gestructureerd overleg kunnen overbruggen. Die verschillen gaan niet weg door te ontkennen dat ze er zijn. Rechtspersoonlijkheid is een van de manieren om de aansprakelijkheid van bestuurders te beperken. Bij afwezigheid hiervan - en van andere manieren om aansprakelijkheid in te beperken, zullen toekomstige Global Council bestuursleden hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de acties van de Global Council.

De Global Council Assembly is een soort van algemene vergadering van een ledenraad van een (informele) vereniging. Het handvest maakt niet duidelijk wie de leden zijn. Het handvest zelf geeft geen regels over de grootte (anders dan dat er uiteindelijk 100 tot 150 leden zullen zijn), samenstelling, verkiezing of benoeming van de leden van de Global Council Assembly (GCA). Een bijlage stelt dat de MCDC binnen een halfjaar na ratificatie van het handvest zal zorgdragen voor de verkiezing of benoeming van de eerste GCA. Het ontbreken van regels in het handvest over verkiezing/benoeming van de GCA is voor mij een van de grootste obstakels om voor ratificatie te zijn. Naar mijn mening had de MCDC maar een job: kom met een voorstel voor verkiezing/benoeming van een GC(A). Voor de rest is de tekst van het handvest codificatie van de status quo. (Plus dat er een 'technology council' moest komen van een van de strategie aanbevelingen, en die is neergezet - voor de hand liggend - als commissie van de GC.) Het weglaten van die regels is mijns inziens strijdig met de eerste zinnen van het eerste lid van Artikel 39 BW2: "De statuten kunnen bepalen dat de algemene vergadering zal bestaan uit afgevaardigden die door en uit de leden worden gekozen. De wijze van verkiezing en het aantal van de afgevaardigden worden door de statuten geregeld; elk lid moet middellijk of onmiddellijk aan de verkiezing kunnen deelnemen." Nota bene ook als je de statuten van een vereniging niet door een notaris in een akte laat passeren en vervolgens inschrijven bij de KvK, dan ben je a) voor de Nederlandse wet een informele vereniging; b) zijn de bepalingen van BW2 onverkort van kracht; en c) en ook een informele vereniging heeft rechtspersoonlijkheid, echter met beperkte bevoegdheid.

Wat ook ontbreekt is 'Independent Conflict Resolution'.

Tot slot, mijn oproep aan de delegatie van WMNL naar de Wikimedia Summit: bedank de leden van de MCDC voor alle tijd en energie die ze in het handvest hebben gestoken, onthef ze van hun taak, en verkies en benoem een nieuwe commissie. De huidige leden kunnen zich herverkiesbaar stellen. Zorg voor een mechanisme van verlenen van een expliciet mandaat - inclusief formulering van een opdracht met inkadering voor die commissie.

Concept reactie Wikimedia Nederland

Van 19 tot 21 april vond in Berlijn de Wikimedia Summit plaats: een jaarlijkse bijeenkomst van vertegenwoordigers van de Wikimedia Affiliates (chapters, thematic organisations en user groups) en de Wikimedia Foundation. Het concept Movement Charter was een van de belangrijkste punten op de agenda. Namens WMNL waren voorzitter Jan-Bart de Vreede en directeur Sandra Rientjes in Berlijn. De discussies in Berlijn zijn meegenomen in de conceptreactie van het bestuur. Deze reactie moet 30 april worden ingediend. Tot die tijd is commentaar vanuit de gemeenschap welkom. Sandra Rientjes - Wikimedia Nederland (overleg) 27 apr 2024 12:17 (CEST)

Wikimedia Nederland heeft verschillende bedenkingen met betrekking tot de specifieke inhoud van het ontwerp Bewegingshandvest (Movement Charter).

We vinden dat het handvest niet ver genoeg gaat in het decentralisatiseren van macht en het bevorderen van gelijkheid in besluitvorming in de beweging, zoals geprioriteerd tijdens het Movement Strategy-proces. De positie van het WMF als het enige besluitvormingsorgaan binnen de beweging blijft grotendeels hetzelfde.

Verschillende mensen zagen het handvest als een goede “eerste stap” in de richting die we op willen. We hebben echter het gevoel dat het moeilijk is om te zien wat de volgende stappen zouden kunnen zijn als we geen gedeeld begrip hebben van wat het einddoel is waaraan het Handvest zou moeten bijdragen.

Wij denken dat dat einddoel zoiets zou moeten zijn als:

“We willen een beweging zijn waar we, als Wikmedia-affiliates, gezamenlijk beslissen hoe we de middelen van de beweging het beste investeren om onze missie te bereiken, onafhankelijk van waar en hoe deze middelen zijn geworven. We doen dit op een manier die alle leden van onze beweging in staat stelt om hun stem te laten horen (waarbij we ervoor zorgen dat de minder goed gehoorde stemmen aan bod komen), en die elk onderdeel van onze beweging in staat stelt om de missie te bevorderen door inzet van hun eigen unieke capaciteiten.”

Na gesprekken met veel betrokkenen op de Wikimedia Summit  zijn we blij te kunnen concluderen dat er een grote groep mensen is die dit begrip van het einddoel deelt. Wij stellen voor dit in het handvest vast te leggen.

We steunen daarnaast de 46 voorstellen voor verandering die tijdens de Wikimedia Summit zijn opgesteld, en hopen dat het MCDC deze veranderingen kan verwerken. Voor ons zijn de belangrijkste veranderingen:

• vaststellen dat de Global Council het hoogste beslissingsorgaan in de beweging is met betrekking tot, onder andere, de verdeling van middelen
• het codificeren van de onafhankelijkheid van de Global Council,
• Invoeren van volledige transparantie over criteria en beslissingen in alle fasen van het proces inzake subsidieverlening, waaronder ook affiliates - binnen de marges van wetgeving inzake gegevensbescherming - meer toegang geven tot donorgegevens uit hun regio (om het behoud van donateurs te verbeteren).

Ruimte voor commentaar en discussie mbt concept reactie WMNL (uiterlijk 29 april!)

• Eens met bovenstaande conceptreactie. Grijz (overleg) 28 apr 2024 14:15 (CEST)
• Eens met bovenstaande conceptreactie. Siebrand (overleg) 28 apr 2024 16:59 (CEST)
• Eens met bovenstaand conceptreactie. Ad Huikeshoven (overleg) 29 apr 2024 08:52 (CEST)