Overleg:Herziening Beleid Vriendelijke Ruimtes 2021/Handhaving en rapportage - eerste concept
Vragen, opmerkingen en suggesties bij concept Handhaving en Rapportage Beleid Vriendelijke Ruimtes.
Feedback herziening
Dank voor het werk dat hierin is gaan zitten. Naar aanleiding van dit concept, wilde ik graag wat feedback geven op de volgende punten (wellicht wordt dit al elders besproken, en misschien zitten er wat open deuren tussen):
- In algemene zin is de scheidslijn tussen het grote plaatje en implementatie mij niet altijd duidelijk. Is dit een samenvatting van diverse wijzigingen/documenten, of heeft het document een dwingende waarde op zichzelf?
- In punt 2.3 wordt gesproken over de situatie waar WMNL niet 'bevoegd' is. Ik zou willen voorstellen de bewoordingen hiervan iets te herzien en duidelijker te schetsen wat 'bevoegd' precies betekent in deze context, en wanneer WMNL zich precies "moet terugtrekken". Ik kan me bijvoorbeeld ook goed voorstellen dat de organiserende rol van WMNL soms minimaal is (ik denk bijvoorbeeld aan een tafel bij een boekenbeurs) waar je WMNL een "organiserende rol" kunt toedichten, maar je moeilijk van de Boekenbeurs kunt verwachten met iedere organisatie apart in onderhandeling te gaan. Wat volgens mij van belang hierbij is, is of er redelijkerwijs kan worden verwacht dat WMNL een dusdanige rol vervult dat een bezoeker kan verwachten dat WMNL zorgdraagt voor een respectvolle en veilige omgeving. Dit is waarschijnlijk ook in lijn met wat bedoeld wordt, en wellicht slechts een kwestie van definities.
- In 3.2 wordt gesproken over "de BVR-contactpersoon". Kan deze functie/verantwoordelijkheid ook (kort) benoemd worden in 2.1 (aannemende dat deze persoon "binnen de organisatie" valt)?
- Bij 4.1 vermoed ik dat ook de personen die betrokken zijn bij de uitvoering van de BVR die niet noodzakelijkerwijs onder de genoemde categorieen vallen (BVR commissie, externe vertrouwenspersoon) hieronder zouden vallen?
- Dossier: het klinkt alsof er alleen een dossier over 'gevallen' wordt bijgehouden. In punt 6 wordt gesuggereerd dat er iets wordt toegevoegd aan het dossier - is dit hetzelfde dossier, of is er ook een dossier per persoon?
- Anonieme meldingen: In punt 15 staat dat van iedere melding een dossier wordt aangemaakt. Onder 7.4 staat dat dit alleen gebeurt wanneer er bewijs wordt gevonden. Mis ik een nuance?
- Punt 8.4: wat is precies het doel dat de contactpersoon beoogt te bereiken met de eventuele maatregelen? Dat lijkt me belangrijk wanneer moet worden beoordeeld of de "melding afdoende kan worden afgehandeld". Ik kan me voorstellen dat hier een aantal doelen beoogd zou kunnen worden, waaronder 1) dat de verdere veiligheid van het evenement waarschijnlijk of gegarandeerd is (hoe zeker wil je zijn), 2) dat de melder of het vermeende slachtoffer, zich veilig kan voelen (meer subjectief) of 3) dat recht gedaan wordt aan een rechtsgevoel. Ik neem aan dat het een variant op 1) is omdat het een besluit moet zijn dat snel genomen moet worden, maar het zou fijn zijn als dit verduidelijkt kan worden.
- Punt 9.3: ik neem aan dat deze 'verdere sancties' de procedure van punt 10 en 11 volgen (dus inclusief het onderzoek)?
- Tijdelijke maatregelen: de procedure zoals geschetst in 10/11 kan even duren. Is er voorzien in tijdelijke maatregelen lopende het onderzoek?
- Onder punt 11 worden diverse waardevolle zaken beschreven. Wat ik er een beetje mis, is wat het doel van de maatregelen moet zijn. Gaat het om gerechtigheid (tuchtrecht?) of gaat het om het beschermen van de veiligheid/sfeer?
- De maatregelen omvatten (expliciet?) niet het ontzetten uit het lidmaatschap/donateurschap. Ik zou echter willen voorstellen om dit als uiterste maatregel wel op te nemen. Dit betekent wel dat er mogelijk een wijziging aan het Huishoudelijk Reglement moet plaatsvinden, maar wanneer er herhaaldelijk wangedrag is, zou dit mijns inziens tot de gereedschapskist moeten horen (in een uiterst geval). Ik kan me haast niet voorstellen dat er wel aangifte bij de politie wordt gedaan, maar er geen ontzetting wordt overwogen. Dit betekent overigens wel dat bij een dergelijke maatregel na het beroep statutair er nog een verder beroep direct bij de ALV komt te liggen (detail).
- Wat is de bewijsstandaard die moet worden overwogen bij een beoordeling? Gaat het om redelijke mate van zekerheid, of is er een vermoeden van onschuld? Dit hoeft natuurlijk niet bijzonder te worden uitgediept, maar enige intuïtie zou wel fijn zijn.
- 15: Toegang tot het dossier. Ik ben geen juridisch expert, maar het lijkt me in de geest van de privacyrichtlijnen dat de persoon over wie het dossier gaat, ook toegang moet krijgen in enige vorm zodat deze het kan beoordelen op juistheid. Nu kan ik me voorstellen dat dit weer consequenties heeft voor vertrouwelijkheid voor de melder. Hoe wordt hiermee omgegaan?
Over het algemeen lijkt het me goed in elkaar te steken, en veel van het bovenstaande is misschien iets dat elders al besproken wordt. Effeietsanders 4 aug 2022 03:28 (CEST)
Feedback gebruiker:grijz
Beantwoording vragen:
- Redelijk en rechtvaardig > ja
- Juiste detailniveau > ja
- Mist er nog iets > volgens mij niet
Het document zit logisch en degelijk in elkaar en sluit goed aan op het document Beleid vriendelijke ruimtes 2021. Complimenten voor de opstellers.
Nog enkele opmerkingen:
2.1 Vertrouwenspersoon. Een externe vertrouwenspersoon verdient volgens mij de voorkeur boven iemand die afkomstig is uit de gemeenschap. Naast de argumenten van belangenverstrengeling en persoonlijke conflicten is het belangrijk dat de vertrouwenspersoon ook qua achtergrond niet lijkt op die van contactpersonen en anderen die betrokken zijn bij de handhaving.
7.4 Dossier. In 7.4 staat dat er geen dossier wordt opgemaakt als er geen bewijs voor een incident wordt gevonden. In 8.5 staat dat er altijd een verslag van een melding wordt gemaakt. In 15.1 staat dat van elke melding een dossier met een uniek zaaknummer wordt gemaakt. In de praktijk zal dat betekenen dat het verslag van de melding altijd het eerste document in een nieuw dossier is. Het lijkt me meer in lijn met de voorgestelde procedures om het dossier te sluiten als er geen bewijs wordt gevonden. Er wordt dan wel gearchiveerd en de rapportages (10.3) worden completer.
11 Sancties. Ik ben het eens met de suggestie van Effeietsanders over het ontzetten uit het lidmaatschap / donateurschap van WMNL als uiterste sanctie.
Grijz (overleg) 8 aug 2022 11:50 (CEST)
Maatregelen of sancties?
Waar de BVR zelf de term maatregelen gebruikt, wordt bij de handhaving gesproken over sancties. Aan dit laatste woord kleeft wat sterker de bijbetekenis van straf. Dit lijkt me geen verbetering. Een maatregel kan eenvoudig worden opgevat als een middel tot een doel en kan in die termen voldoende worden gerechtvaardigd. Bij sanctie gaan er opeens mechanismes spelen die nadrukkelijk bedoeld zijn om iemand die straf zou kunnen krijgen te beschermen tegen iemand die straf kan uitdelen. Dit zijn in de praktijk vaak pseudostrafrechtelijke regels die averechts werken op het doel wat we met veilige ruimtes willen bereiken.
Voor alle duidelijkheid: ik pleit er niet voor dat we bij het opleggen van maatregelen geen aandacht zouden moeten besteden aan redelijke belangen van iemand die daardoor beperkt wordt, maar ik zou er sterk voor willen pleiten daarvoor de civielrechtelijke norm aan te houden "redelijkheid en billijkheid" (BW 2:35.2). Dat laat meer ruimte om problemen op te lossen zonder extra juridisering.
Dat het doen van aangifte een maatregel kan zijn, lijkt me begrijpelijk: als iets strafrechtelijk onvoldoende ernstig of bewijsbaar is, is het gewoon geen doelmatige maatregel. Maar als we dat gaan beschrijven als een sanctie op zichzelf, suggereren we dat we eventueel bij ernstige, bewezen gevallen net als sommige kerkgenootschappen willen overwegen om de dader voor die straf te behoeden. Dat lijkt me niet bedoeling.
Het hierboven genoemde probleem over beëindiging van het lidmaatschap lijkt me ook het gevolg van het spreken over sancties. Er bestaat een elegante wettelijke oplossing dat een vereniging het lidmaatschap van een lid kan opzeggen (dat is iets anders dan ontzetting) wanneer van haar redelijkerwijs niet kan worden gevergd dat te laten voortduren. Dit wordt vooral gebruikt om het lidmaatschap bij wanbetaling te beëindigen, maar het kan zeker ook worden gebruikt bij ernstig verstorend wangedrag. Het voordeel is dat deze maatregel veel sneller werkt (vooral als betrokkene zich er formeel niet verzet) en ook relatief snel kan worden opgeheven (door een nieuwe aanmelding voor het lidmaatschap goed te keuren). Een echte ontzetting is vooral nuttig als een definitief afscheid nodig is of wanneer betrokkene zich wel formeel tegen de maatregel zal verzetten. De afwegingen voor ontzetting of opzegging van het lidmaatschap hoort een afweging op zichzelf te zijn, die kan voortvloeien uit BVR 5.3.4.d. Maar dat kan beter naar de omstandigheden van het geval worden beoordeeld. MarcoSwart (overleg) 22 aug 2022 12:19 (CEST)
- Even kort een reactie op het laatste: op zich kan ik me voorstellen dat opzeggen/ontzetten een aparte afweging is, maar door het niet op te nemen als mogelijke maatregel lijken we te impliceren dat het geen mogelijke consequentie kan zijn. Een compromis dat misschien beter werkt, is om expliciet op te nemen dat eventuele ontzetting/opzegging een aparte beslissing kan zijn die niet wordt uitgesloten door het niet opnemen in de lijst van mogelijke maatregelen. Het blijft een vreemd signaal om die ultieme sanctie niet op te nemen hier, maar ik begrijp je praktische overweging. Effeietsanders 13 sep 2022 18:46 (CEST)
Feedback gebruiker:Ziko
Hallo, in principe lijkt me het document redelijk te zijn alhoewel ik het vrij lang vindt. Verder heb ik me bij het lezen afgevraagd: moet er letterlijk bij elke activiteit van de vereniging een BVR-persoon aanwezig zijn, bijv. bestuursvergaderingen, online-overleg tussen twee vrijwilligers etc.? En wat als we niet voldoende BVR-personen hebben, dan kunnen activiteiten ook niet doorgaan?
Bij 6 Preventieve maatregelen lees ik vaker woorden die niet nodig zijn om het document duidelijker te maken: "evident" (in strijd met), "actief" (bij conflict betrokken), "(hoogoplopend"). Ik denk dat deze woorden weg kunnen, zeker omdat het bij c. om een "kan-maatregel" gaat (wie bij een conflict was betrokken kan worden geweigerd, maar natuurlijk wordt niet iedere betrokkene geweigerd alleen omdat die ergens bij een conflict was betrokken). En we willen geen discussies over de vraag wanneer een conflict nou echt "hoogoplopend" was of niet.
Rechtstechnisch gezien vraag ik me af of in 11 de mogelijke sancties uit het BVR-document hier moeten worden herhaald. Als het letterlijk dezelfde zinnen zijn zou ik die weglaten en gewoon naar het oorspronkelijke document wijzen.
Verder: of iets een maatregel of sanctie wordt genoemd lijkt me in onze context eerder een filosofische vraag te zijn (ik ken het verschil wel). Het doel is al duidelijk geworden in het BVR-document zelf (veiligheid). Nog steeds vindt ik de algemene aanpak van UCoC en BVR-document verkeerd. Risker heeft het op de Foundation-mailinglist goed uitgelegd:
"I've never been convinced that including a mixture of required, forbidden, and aspirational standards all in one document is a good idea, and I personally struggle to see how including essentially unenforceable aspects of the UCoC will do anything other than weaken the effectiveness of rest of the document. For example, I cannot imagine anyone being sanctioned in any way for "failure to thank" or "failure to mentor", although both of these are considered expectations in the "Civility" section; and one thing that a Uniform Code of Conduct would logically have is a uniform enforcement scheme." (3 februari 2021).
Maar goed, dat is een gepasseerd station.
Ziko (overleg) 13 sep 2022 11:22 (CEST)
Dank!
Beste @MarcoSwart, @Ziko, @Effeietsanders en @Grijz, Hartelijk dank voor jullie opmerkingen en suggesties. De Werkgroep Herziening BVR komt volgende week bij elkaar om jullie opmerkingen en suggesties te bespreken. We houden jullie op de hoogte! Vriendelijke groet, Sandra Rientjes - Wikimedia Nederland (overleg) 21 sep 2022 11:14 (CEST)
Verwerking commentaar in tweede concept
Het commentaar vanuit de gemeenschap op het eerste concept van het Protocol Handhaving en Rapportage BVR is door de werkgroep herziening BVR verwerkt in het tweede concept. Op deze pagina vind je een overzicht van het geleverde commentaar, en de reactie van de werkgroep. Reageren op het tweede concept kan tot 9 januari op de overlegpagina aldaar. (Attentie: @MarcoSwart, @Ziko, @Effeietsanders en @Grijz).
Sandra Rientjes - Wikimedia Nederland (overleg) 17 dec 2022 14:38 (CET)